Việt Nam đang ở một thời điểm mang ý nghĩa lịch sử, khi toàn bộ hệ thống chính trị đồng loạt triển khai cuộc cách mạng tinh gọn, sắp xếp bộ máy để chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ các cấp, hướng tới Đại hội lần thứ XIV của Đảng. Ngày 3/3, đánh dấu một cột mốc quan trọng – ngày làm việc đầu tiên của các cơ quan, đơn vị sau quá trình sắp xếp, tinh gọn. Những ngày qua, các cơ quan mới hợp nhất, sáp nhập, hoặc được chuyển giao chức năng, nhiệm vụ đã khẩn trương kiện toàn bộ máy, phân công, phân cấp và phân quyền, đảm bảo hoạt động thông suốt ngay từ ngày đầu tiên.
Từ 3/3/2025, toàn bộ các thủ tục liên quan đến đầu vào của nông nghiệp như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, và giống đã được tập trung tại cùng một địa điểm, giúp người dân và doanh nghiệp có thể làm thủ tục cho nhiều loại.
Chia sẻ về ý nghĩa của sự kiện này, ông Vũ Trọng Kim – nguyên Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đại biểu Quốc hội khóa XV, khẳng định đây là "mốc son" trong quá trình hoàn thiện tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tạo tiền đề để đưa dân tộc bước vào một kỷ nguyên phát triển mới, vươn tới hùng cường và thịnh vượng.
"Tôi nghĩ rằng quá trình tinh gọn bộ máy lần này là một bước ngoặt hết sức cần thiết, bởi nó tạo tiền đề cho đất nước bước vào một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, như chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm và Trung ương Đảng. Điều quan trọng hơn cả là nâng cao hiệu quả phục vụ của bộ máy đối với nhân dân", ông Kim nhấn mạnh.
Ông Vũ Trọng Kim – nguyên Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đại biểu Quốc hội khóa XV chia sẻ về ý nghĩa lịch sử của cuộc cách mạng tinh gọn, sắp xếp bộ máy.
Dù cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy đã bắt đầu từ Nghị quyết 18 năm 2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nhưng những chuyển động mạnh mẽ và thành quả rõ nét nhất chỉ đến trong vài tháng gần đây. Theo ông Vũ Trọng Kim, thực tế cho thấy lịch sử tổ chức của Việt Nam đã trải qua nhiều lần tinh giản bộ máy nhưng chưa thực sự đạt hiệu quả cao. Lần này, nhờ quyết tâm chính trị và sự đồng lòng ủng hộ của nhân dân, công cuộc tinh gọn bộ máy đang đi vào chiều sâu, phục vụ cho lợi ích của nhân dân.
Ông Vũ Trọng Kim nhận định, cuộc cải cách lần này không đơn thuần chỉ là giảm đầu mối, bớt số lượng biên chế, mà quan trọng hơn là tạo nên những giá trị cốt lõi. Thứ nhất, cải cách lần này tạo ra động lực mới, động lực xuất phát từ chính bản thân tổ chức, bộ máy và đội ngũ cán bộ. Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức chính là nguồn sinh lực, đóng vai trò sáng tạo và có tác động tích cực trong việc xây dựng, thúc đẩy các chủ trương, đường lối phát triển. Thứ hai, cải cách mở ra không gian để phát huy tài năng và sáng tạo. Khi bộ máy vận hành hiệu quả hơn, mỗi cá nhân sẽ làm việc với tinh thần tích cực nhất, đóng góp cho sự nghiệp phát triển chung của đất nước. Thứ ba, quan trọng hơn cả, đó là củng cố niềm tin của nhân dân và khẳng định tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa.
Những ngày qua, mạng xã hội tràn ngập những dòng trạng thái xúc động, những lời chia tay đồng nghiệp, cơ quan cũ. Thật khó để không bồi hồi, lưu luyến khi rời xa nơi mình đã gắn bó suốt cả tuổi trẻ, thậm chí là cả sự nghiệp. Tuy nhiên, bên cạnh những lời chia tay là những lời chúc "chân cứng, đá mềm" ở vị trí công việc mới, bởi ai cũng hiểu rằng đây là một sự chuyển mình cần thiết cho sự phát triển chung, và trên hết, tất cả đều hướng đến mục tiêu phục vụ nhân dân tốt hơn. Tuy nhiên, ở góc độ rộng hơn, câu hỏi đặt ra là làm sao để giữ chân người tài trong bối cảnh sáp nhập, tái cơ cấu liên tục?
Những ngày qua, mạng xã hội tràn ngập những dòng trạng thái xúc động, những lời chia tay đồng nghiệp, cơ quan cũ.
"Bên cạnh việc đánh giá đúng năng lực cán bộ và bố trí họ vào vị trí phù hợp, một yếu tố không kém phần quan trọng chính là chính sách tiền lương. Việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy phải đi đôi với sự đồng bộ trong cải cách tiền lương và chế độ đãi ngộ. Chỉ khi có một cơ chế thu nhập hợp lý, người tài mới có thể toàn tâm cống hiến, phát huy tối đa sự sáng tạo và đóng góp nhiều hơn cho xã hội", ông Kim chỉ rõ.
Bắt đầu từ năm học 2025 – 2026, toàn bộ 23,2 triệu học sinh từ mầm non đến trung học phổ thông công lập trên cả nước sẽ được miễn hoàn toàn học phí. Quy định này được đưa ra sau khi Bộ Chính trị cân nhắc khả năng cân đối tài chính nhờ quá trình tinh gọn bộ máy, một quyết định đã nhận được sự đồng tình và phấn khởi từ nhân dân cả nước trong những ngày qua. Điều này không chỉ cho thấy hiệu quả tức thì của cuộc cải cách mà còn mở ra một tầm nhìn xa hơn về tương lai. Trên thế giới, nhiều quốc gia đã thành công khi áp dụng mô hình Chính phủ tinh gọn, tập trung vào quản lý hiệu quả thay vì duy trì bộ máy cồng kềnh.
Singapore đã tinh giản bộ máy hành chính bằng cách quy định rõ chức năng từng bộ, ngành, hạn chế chồng chéo thẩm quyền và loại bỏ đơn vị trung gian, giúp ra quyết định nhanh chóng. Quốc gia này đẩy mạnh Chính phủ điện tử với hơn 90% dịch vụ hành chính trực tuyến, tự động hóa quản lý, giảm chi phí và nâng cao chất lượng dịch vụ công. Mức lương công chức được điều chỉnh để cạnh tranh với khu vực tư nhân, đảm bảo thu hút nhân tài. Singapore cũng tái cấu trúc bộ máy, giảm số bộ, ngành từ 23 xuống 13, sáp nhập các cơ quan có chức năng tương đồng để tăng hiệu quả quản lý. Quá trình này dựa trên khung pháp lý rõ ràng, chỉ số đo lường cụ thể, đồng thời nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trước người dân. Tương tự, Nhật Bản cũng chú trọng phát triển nguồn nhân lực và trao quyền tự trị cho địa phương.
Singapore đẩy mạnh Chính phủ điện tử với hơn 90% dịch vụ hành chính trực tuyến, chuyển đổi số, giúp tự động hóa quy trình quản lý, giảm chi phí và nâng cao chất lượng dịch vụ công.
Gần đây, Bộ Chính trị tiếp tục ban hành Kết luận 127, trong đó nêu rõ định hướng xóa bỏ cấp huyện, sáp nhập các tỉnh. Cũng theo ông Vũ Trọng Kim, trong bối cảnh công nghệ hiện đại, mỗi thời kỳ có yêu cầu và điều kiện phát triển khác nhau, đòi hỏi chiếc áo quản lý phải "rộng" để đủ sức giải quyết những nhiệm vụ lớn.
"Việc bỏ cấp huyện và sáp nhập các tỉnh theo vùng nhằm phát huy tiềm lực kinh tế, khai thác hiệu quả các giá trị văn hóa bản địa, đồng thời tiếp thu tinh hoa văn hóa thế giới, tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững và hội nhập", ông Kim nói.
Thách thức lớn nhất trong cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy chính là vượt qua những rào cản về tư duy và lợi ích, nhưng chúng ta đã từng bước đạt được thành công. Dù phía trước còn nhiều thách thức, chúng ta vẫn đang tiến lên vững chắc, hướng tới một hệ thống hành chính hiện đại, phù hợp với xu hướng quản trị tiên tiến của thế giới.
Thực tiễn từ các quốc gia thành công đã cho thấy, khi đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu, kết hợp với những quyết định táo bạo và minh bạch, hoàn toàn có thể xây dựng một hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu quả và hiện đại. Tất cả vì sự phát triển thịnh vượng của đất nước.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!