Họ được tôn vinh không chỉ vì những đóng góp to lớn cho ngành Y mà còn vì những lựa chọn đáng ngưỡng mộ. Trong giai đoạn bước ngoặt, cả hai đều từ chối cơ hội ra nước ngoài sinh sống, quyết định ở lại vì "đất nước cần một trái tim".
GS.BS Trần Đông A và bước ngoặt của cuộc đời
Sau khi đất nước thống nhất, trong khi nhiều trí thức và chuyên gia lựa chọn ra đi để xây dựng lại cuộc sống ở các quốc gia phát triển, Trần Đông A, một sĩ quan quân y trong quân đội Việt Nam Cộng Hòa, đã đứng trước một quyết định đầy thử thách. Dù được bảo lãnh sang Mỹ nhưng ông đã lựa chọn ở lại Việt Nam. Kể từ đó ông đã sống một cuộc đời mới, có những thăng trầm, có những khó khăn nhưng đầy vinh quang và kiêu hãnh.
GS BS Trần Đông A là người tiên phong trong việc thực hiện các ca mổ phức tạp, điển hình là ca tách rời cặp song sinh Việt – Đức vào năm 1988, một thành tựu y học lớn được cả thế giới ngưỡng mộ. Gần 30 năm sau vào ngày 15/7/2020 ông lại tiếp tục đảm nhận vai trò cố vấn cho cả mổ tách rời Trúc Nhi – Diệu Nhi thiết lập kỳ tích mới cho y học Việt Nam.
GS.BS Trần Đông A luôn cảm thấy hạnh phúc vì sự lựa chọn của bản thân. Đối với ông được sống và được cống hiến trên một đất nước hòa bình là điều vô cùng quý giá
Bên cạnh đó, ông còn có rất nhiều nghiên cứu nổi bật về bệnh lý trẻ em, ghép tạng và những kỹ thuật y học hiện đại. Những đóng góp của ông đã mở ra cơ hội sống cho hàng nghìn bệnh nhân, đặc biệt là trẻ em- tương lai của đất nước. Ông cũng góp phần quan trọng trong việc xây dựng Luật Y tế, Luật Bảo hiểm Y tế và Luật Ghép tạng. Phương châm sống của GS. BS Trần Đông A là tận hiến cho y học, phụng sự nhân dân, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết. Mỗi khi được hỏi về quyết định năm đó ông đều trả lời chắc nịch. "Với tôi, đó là một quyết định lịch sử, là bước ngoặt đặc biệt quan trọng của cuộc đời. Sau đó và cho đến tận bây giờ, tôi vẫn luôn thấy đó là một quyết định đúng đắn. Tôi rất hạnh phúc!".
GS.BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng: Được cống hiến là được sống
Cũng như GS.BS Trần Đông A, GS.BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng là một hình mẫu về sự hết lòng cống hiến cho quê hương, đất nước. Bà không chỉ là một trong những chuyên gia đầu ngành về thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) mà còn là người tiên phong mang công nghệ này về Việt Nam, giúp hàng nghìn cặp vợ chồng hiếm muộn thực hiện được ước mơ làm cha mẹ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng đằng sau những thành tựu khoa học đáng ngưỡng mộ ấy là một quyết định đầy xúc động, xuất phát từ tình yêu đối với đất nước và những bệnh nhân mà bà dành hết tâm huyết phục vụ.
GS.BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng nhận giải Ramon Magsaysay
Mặc dù có cơ hội định cư ở Pháp, bà đã từ chối hai lần và chọn ở lại Việt Nam. Quyết định này không hề dễ dàng, nhất là khi bà phải chấp nhận sự chia ly, một mình nuôi 3 con nhỏ. Bà từng chia sẻ rằng, khi nhìn vào những ánh mắt trong veo của các sinh viên tại Việt Nam, bà không thể nào ra đi. Khi ấy, bà đã tự nhủ rằng nếu không làm gì được cho đất nước, cho những bệnh nhân ở đây, thì sự lựa chọn này cũng không còn ý nghĩa. Ở tuổi 82 bà vẫn khoác áo blouse trắng làm việc đến 9 giờ tối mỗi ngày. Với bà, "được cống hiến là được sống".
Không chỉ cống hiến hết mình trong lĩnh vực y học, GS.BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng còn là một người đấu tranh kiên cường vì quyền lợi của các nạn nhân chất độc da cam Việt Nam. Những năm 1980, bà nhận thấy số lượng trẻ dị tật tăng bất thường và đã bắt tay vào nghiên cứu về chất độc da cam. Dù gặp rất nhiều khó khăn, bà vẫn kiên trì đi điều tra, tới các hội thảo quốc tế, làm việc với các công ty hóa chất hàng đầu nước Mỹ để đòi công lý cho Việt Nam.
Những nỗ lực không ngừng của bà đã giúp hàng nghìn người bị ảnh hưởng bởi chất độc da cam được hỗ trợ y tế và giúp đất nước có những bước tiến trong việc xử lý hậu quả chiến tranh. GS.BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng đã vinh dự nhận giải thưởng Ramon Magsaysay, được ví như giải "Nobel Châu Á". Hội đồng giải thưởng cho rằng, hành trình đi tìm công lý cho nạn nhân chất độc da cam của bà là lời cảnh báo cho thế giới, đừng để xảy ra chiến tranh vì hậu quả bi thảm của nó sẽ kéo dài đến các thế hệ tương lai
GS.BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng đã giúp rất nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn thực hiện ước mơ làm cha mẹ
Cuộc sống là những lựa chọn. Và đôi khi, những lựa chọn từ trái tim sẽ dẫn lối chúng ta đến những điều kỳ diệu. Ở thời điểm mang tính bước ngoặt, GS. BS Trần Đông A và GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng đã có lựa chọn của trái tim, một minh chứng cho sức mạnh của tình yêu nước và lòng kiên định theo đuổi những lý tưởng cao đẹp của cuộc đời, của nghề y.
Hướng tới kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, TP Hồ Chí Minh đã tổ chức bình chọn những gương mặt tiêu biểu đóng góp cho sự phát triển của thành phố. Lĩnh vực Y tế quy tụ những tên tuổi lớn bao gồm: GS.BS Trần Đông A, TS.BS Dương Quang Trung, GS.BS Nguyễn Chấn Hùng, GS.BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng, GS.BS Nguyễn Văn Tần và Thạc sĩ.BS Phan Kim Phương.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!