Một góc xã Mường Cai, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La.
Hạ tầng đồng bộ – tiền đề vững chắc cho sự phát triển
Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Mường Cai giờ đây đã có cơ sở vật chất khang trang.
Mường Cai hiện có 14 bản, với 1.218 hộ dân và hơn 6.500 nhân khẩu. Nhờ sự quan tâm đầu tư từ Nhà nước, địa phương đã triển khai hàng loạt công trình dân sinh trọng điểm trong thời gian qua. Điển hình như Dự án sắp xếp dân cư bản Ta Lát, việc xây dựng cầu Sài Khao, nhà lớp học mầm non khang trang tại bản Mường Cai, nhà văn hóa cộng đồng tại bản Sài Khao, và bê tông hóa nhiều tuyến đường huyết mạch dẫn về các bản vùng sâu như Huổi Khe, Háng Lìa. Đến nay, 100% các bản đều có đường giao thông thuận tiện quanh năm; 10/14 bản đã có nhà văn hóa đạt chuẩn; và 95% hộ dân được sử dụng nguồn nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Xã Mường Cai hiện đã đạt được 13/19 tiêu chí trong chương trình xây dựng nông thôn mới, và cả 3 trường học trên địa bàn đều đã đạt chuẩn quốc gia.
Với sự nhạy bén trong việc nắm bắt tiềm năng của từng vùng, xã Mường Cai đã triển khai những mô hình phát triển kinh tế linh hoạt và phù hợp với điều kiện đặc thù của địa phương. Tại các bản vùng cao, nơi địa hình còn nhiều khó khăn, chính quyền xã đã khuyến khích người dân mạnh dạn chuyển đổi từ những cây trồng kém hiệu quả sang các loại cây có giá trị kinh tế cao hơn như trồng rừng, cây gai xanh, măng bát độ, đồng thời phát triển chăn nuôi đại gia súc theo hướng tập trung, bài bản. Trong khi đó, ở vùng thấp, người dân được tạo điều kiện và hỗ trợ để phát triển thương mại, dịch vụ, cũng như mở rộng diện tích trồng các loại cây ăn quả có tiếng như nhãn, xoài.
Trong hai năm gần đây, xã đã chủ động phối hợp tổ chức 12 lớp tập huấn, trang bị kiến thức và kỹ năng về trồng trọt, chăn nuôi, và cải tạo vườn tạp cho người dân. Nhiều mô hình nông nghiệp hiệu quả đã được triển khai rộng rãi, tiêu biểu như mô hình trồng 40 ha cây gai xanh AP1 tại các bản Sai Khao, Huổi Hưa, Huổi Mươi, Co Bay, Nà Dòn; và các mô hình trồng nhãn, xoài tại Nà Ngùa, Nà Kham, Phiêng Piềng.
Nguồn vốn tín dụng – đòn bẩy cho sự vươn lên của người nông dân
Người dân tiếp cận nguồn vốn phát triển kinh tế
Mường Cai cũng đã khai thác hiệu quả các nguồn vốn từ chương trình mục tiêu quốc gia. Thông qua các tổ chức đoàn thể, người dân trên địa bàn đã được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi với tổng dư nợ ấn tượng, hơn 29 tỷ đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội, và trên 10 tỷ đồng từ Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Nhờ nguồn lực quan trọng này, nhiều hộ gia đình đã có điều kiện để đầu tư phát triển kinh tế, từng bước vươn lên thoát nghèo một cách bền vững.
Hiện nay, toàn xã Mường Cai có hơn 400 ha lúa, 811 ha ngô lai, và diện tích cây ăn quả đã lên tới hơn 860 ha, với tổng sản lượng hàng năm đạt trên 900 nghìn tấn. Lĩnh vực chăn nuôi cũng chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ với gần 3.200 con trâu bò, 500 con dê, hơn 3.400 con lợn và 59.300 con gia cầm. Đặc biệt, người dân còn chủ động trồng thêm 23 ha cỏ voi, tạo nguồn thức ăn ổn định và chất lượng cho chăn nuôi đại gia súc theo mô hình chuồng trại khép kín, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ môi trường.
Điển hình như gia đình anh Lò Văn Gấu ở bản Nà Ngùa – một trong những tấm gương sáng về phát triển kinh tế của xã – ấn tượng với khu vườn ăn quả rộng 3 ha, nơi anh khéo léo trồng xen ghép các giống nhãn chín sớm, nhãn chính vụ và xoài đang trong giai đoạn cho trái bói. Nhờ áp dụng đúng các kỹ thuật chăm sóc theo tiêu chuẩn VietGAP, mỗi năm vườn cây của gia đình anh Thưởng cho thu hoạch khoảng 30 tấn quả. Bên cạnh đó, gia đình anh còn phát triển chăn nuôi lợn, trâu, bò, mang lại nguồn thu nhập ổn định gần 300 triệu đồng mỗi năm.
Không chỉ ở trung tâm xã, những bản vùng sâu như Huổi Khe cũng đang từng ngày khoác lên mình chiếc áo mới. Cuối năm 2024, tuyến đường vào bản rộng 4 m, dài hơn 10 km đã được đầu tư xây dựng, trong đó hơn 1 km đường nội bản đã hoàn thiện bằng bê tông. Trưởng bản Sộng Văn Bả phấn khởi chia sẻ: "Toàn bản có 90 hộ dân, 100% là đồng bào Mông. Từ khi con đường được mở rộng, việc giao thương trở nên thuận tiện hơn rất nhiều, đời sống của người dân nhờ đó mà ngày càng được nâng lên." Hiện tại, bản Huổi Khe đang canh tác 340 ha ngô, sắn; 5 ha cam; chăn nuôi 600 con gia súc; và tích cực chăm sóc hơn 2.300 ha rừng. Tỷ lệ hộ nghèo của bản trong năm 2024 đã giảm xuống còn 12%.
Kết quả của sự đồng lòng và những chính sách hiệu quả
Bộ đội Biên phòng đồng hành cùng người dân phát triển kinh tế
Những thành quả mà Mường Cai đạt được là minh chứng sinh động cho sự vào cuộc đồng bộ, từ sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của chính quyền địa phương đến sự hưởng ứng, chung sức đồng lòng của người dân trong việc thực hiện hiệu quả các chính sách hỗ trợ đồng bào vùng biên giới. Với những hướng đi đúng đắn và sự nỗ lực không ngừng, Mường Cai đang từng bước khẳng định vị thế là một trong những xã vùng cao đi đầu trong phát triển kinh tế - xã hội, góp phần quan trọng vào việc xây dựng thế trận biên phòng toàn dân vững chắc.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!