Ngày 14/3, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội sẽ tuyên án với 8 bị cáo trong vụ án cháy chung cư mini trên phố Phương Hạ, phường Khương Đình, quận Thanh Xuân vào đêm 12/9/2023. Vụ cháy khiến 56 người tử vong, 44 người bị thương. Vụ việc vẫn luôn là nỗi ám ảnh và lời nhắc nhở về an toàn phòng cháy chữa cháy tại chung cư mini và nhà trọ.
Thời điểm này, thành phố Hà Nội đang tổng rà soát kiểm tra, hướng dẫn các cơ sở đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy. Ngày 30/3, nếu các cơ sở này không khắc phục và đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy thì phải dừng hoạt động theo Chỉ thị 19 do Thủ tướng Chính phủ ban hành.
Với gần 37.000 nhà trọ, hơn 2.000 chung cư mini, việc rà soát không chỉ phải đảm bảo an toàn về cháy nổ mà cả các điều kiện về sinh hoạt của người dân. Việc tổng kiểm tra, rà soát đang được thực hiện với phương châm: "Vào từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng việc, không để sót lọt đối tượng".
Nếu như không đủ các tiêu chí thì sẽ kiên quyết ngăn chặn hoặc không cho tồn tại. Trường hợp đã lập danh sách không đủ tiêu chuẩn nhưng vẫn tiếp tục hoạt động, sẽ xem xét rõ trách nhiệm ai là người vi phạm để xử nghiêm.
Công an thành phố Hà Nội cũng cho biết đang tiếp tục phối hợp với các sở, ngành kiểm tra, kiên quyết xử lý tạm đình chỉ đối với hoạt động công trình chung cư, nhà cao tầng vi phạm về phòng cháy chữa cháy, kiên quyết không để phát sinh những công trình vi phạm mới. Với các công trình, chủ đầu tư chây ì không khắc phục, kiên quyết chuyển sang cơ quan điều tra để xử lý.
Đây là cuộc tổng kiểm tra với quy mô lớn chưa từng có đối với các cơ sở kinh doanh nhà trọ, chung cư mini trên địa bàn thành phố Hà Nội. Thực tế cho thấy có nhiều lỗ hổng trong công tác bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy của người dân, nên khi xảy ra sự cố đã không kịp thời có giải pháp ứng cứu. Việc rà soát, kiểm tra sẽ kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm những sai phạm nhằm bảo đảm an toàn tối đa về tính mạng, tài sản cho người dân.
Trong hơn 2.000 chung cư mini trên địa bàn Hà Nội, hầu hết đều có vi phạm về trật tự xây dựng, như xây quá mật độ, sai thiết kế, vượt nhiều tầng so với giấy phép... Những công trình này thường nằm sâu trong các ngõ, ngách nhỏ, không bảo đảm các yêu cầu về phòng cháy, chữa cháy.
Rõ ràng với những vi phạm này, nếu để tồn tại, khi xảy ra cháy nổ thì hậu quả sẽ hết sức nghiêm trọng. Do đó, để làm rõ trách nhiệm thuộc về ai, ở giai đoạn nào, các cấp quản lý cần rà soát lại toàn bộ quá trình từ khâu cấp phép, thi công, giám sát, sử dụng các tòa chung cư mini.
Theo ông, Nguyễn Văn Đính, Hiệp hội Bất động sản Việt Nam: ''Bản chất chung cư mini nó không khác chung cư thông thường chỉ có quy mô nhỏ hơn, có nhiều chủ sở hữu, trang thiết bị chung và riêng rất phức tạp nhưng lại đang tồn tại dưới hình thức nhà ở riêng lẻ và hình thức đầu tư là cấp giấy phép xây dựng''.
Trở lại với vụ việc cháy chung cư mini trên phố Phương Hạ, phường Khương Đình, quận Thanh Xuân vào đêm 12/9/2023, khiến cả trăm người thương vong, theo Viện kiểm sát, để xảy ra thảm họa thương tâm, lỗi đầu tiên thuộc về chủ đầu tư chung cư mini. Còn với 7 cựu cán bộ, chính sự thờ ơ, thiếu trách nhiệm của họ đã tiếp tay cho chủ chung cư mini xây sai phép, vượt tầng. Đây thực sự là bài học đau xót về vấn đề đảm bảo an toàn cháy nổ.
Có những nạn nhân may mắn còn sống sau vụ cháy đã chia sẻ tại phiên tòa xét xử rằng "đứng tại tòa và khơi lại những ký ức đau buồn này là điều quá sức chịu đựng''. Có những em nhỏ mồ côi bố mẹ, những cha mẹ già mất con, mất cháu, có những người còn phải tận mắt chứng kiến cái chết của người thân.
Nhiều trẻ em đã không được đến trường, nhiều thanh xuân tươi đẹp đã dừng lại mãi mãi ở tuổi 20, nhiều hạnh phúc gia đình đã dừng lại mãi mãi... Những mất mát này sẽ là lời nhắc nhở, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy, đảm bảo an toàn tính mạng con người, luôn là ưu tiên hàng đầu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!