Trong những tháng đầu năm nay, đã có nhiều vụ việc liên quan đến hoạt động livestream bán hàng bị cơ quan chức năng xử lý vì vi phạm các quy định về quảng cáo và thuế.
Cụ thể, vào tháng 3, bà Nguyễn Thị Thái Hằng (biệt danh Hằng Du Mục) và ông Phạm Quang Linh (biệt danh Quang Linh Vlogs) đã bị Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử xử phạt mỗi người 70 triệu đồng. Nguyên nhân là do họ đã quảng cáo không đúng sự thật về chất lượng sản phẩm kẹo rau củ Kera trong các buổi livestream, gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng.
Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã khởi tố vụ án sản xuất hàng giả là thực phẩm và lừa dối khách hàng, liên quan đến Công ty cổ phần Asia Life và Công ty cổ phần Tập đoàn Chị em Rọt, đồng thời ra quyết định khởi tố 5 bị can, trong đó có bà Hằng và ông Linh.
Trước đó, vào tháng 2, Đội Quản lý thị trường số 2 đã kiểm tra và phát hiện một hộ kinh doanh đang livestream bán các sản phẩm quần jean trên mạng xã hội TikTok. Tại thời điểm kiểm tra, các sản phẩm này không có nhãn mác rõ ràng và chủ hộ kinh doanh không xuất trình được hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Cơ quan chức năng đã xử phạt 4 triệu đồng và tịch thu toàn bộ hàng hóa vi phạm, với tổng trị giá hơn 7,5 triệu đồng.
Cũng trong thời gian này, một phụ nữ ở tỉnh Ninh Thuận đã bị khởi tố vì hành vi trốn thuế. Người này đã livestream bán hàng trên TikTok với doanh thu khoảng 18 tỷ đồng, nhưng chỉ khai báo doanh thu 2 tỷ đồng nhằm trốn thuế hơn 240 triệu đồng.
Xử lý nghiêm hành vi quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội
Những người hay mua sắm online chắc hẳn đã nhận thấy sự phát triển mạnh mẽ của các hình thức livestream bán hàng. Nhiều phiên livestream "Mega Live" với doanh thu lên đến hàng tỷ đồng, thậm chí hàng trăm tỷ, được dẫn dắt bởi những người nổi tiếng có sức ảnh hưởng. Tuy nhiên, điều này cũng kéo theo không ít vấn đề, đặc biệt là tình trạng thổi phồng hiệu quả của sản phẩm, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng.
Thời gian gần đây, những sai phạm liên quan đến sản phẩm kẹo rau củ Kera đã thu hút sự chú ý của dư luận. Vụ việc này liên quan đến nhiều cái tên nổi tiếng trên mạng xã hội, và hiện tại họ đã bị tạm giam hoặc tạm hoãn xuất cảnh để phục vụ công tác điều tra về hành vi sản xuất hàng giả là thực phẩm và lừa dối khách hàng.
Đại tá Trần Quốc Cường, Trưởng phòng Điều tra và thẩm định hồ sơ tố tụng, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT), Bộ Công an cho biết, ngay sau khi trên các trang mạng xã hội xuất hiện thông tin KOL (người có ảnh hưởng trên mạng xã hội) Hằng Du Mục và Quang Linh Vlog có những giới thiệu, quảng bá, công bố sai sự thật về sản phẩm kẹo rau củ Kera, lãnh đạo Bộ Công an đã kịp thời chỉ đạo Cơ quan CSĐT Bộ Công an phối hợp với Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường tập trung lực lượng, triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, khẩn trương điều tra xác minh, điều tra làm rõ vụ việc.
Đến ngày 3/4/2025, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố vụ án hình sự: Sản xuất hàng giả là thực phẩm" và "Lừa dối khách hàng", liên quan đến Công ty cổ phần Asia Life, Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt và một số công ty, xảy ra tại thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Đắk Lắk; khởi tố 5 bị can, trong đó:
Khởi tố, bắt tạm giam đối với Nguyễn Phong, Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) Công ty Asia Life về tội "Sản xuất hàng giả là thực phẩm" theo Điều 193 Bộ luật Hình sự.
Khởi tố bắt tạm giam đối với 4 đối tượng là cổ đông của Công ty Chị Em Rọt, gồm: Lê Tuấn Linh, Giám đốc, đại diện pháp luật Công ty; Lê Thành Công, cổ đông sáng lập, thành viên Hội đồng quản trị Công ty; Nguyễn Thị Thái Hằng (Hằng Du Mục), Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty và Phạm Quang Linh (Quang Linh Vlogs) về tội "Lừa đối khách hàng" theo Điều 198 Bộ luật Hình sự.
Hiện Cơ quan CSĐT Bộ Công an đang tiến hành điều tra mở rộng vụ án, làm rõ toàn bộ sai phạm của các cá nhân khác có liên quan để xử lý triệt để theo quy định pháp luật.
Kết quả điều tra đến nay bước đầu xác định, Nguyễn Phong, Chủ tịch HĐQT Công ty Asia Life đã sử dụng nguyên liệu chủ yếu là bột rau củ mua sẵn của các nhà cung cấp, không phải như nội dung quảng bá, giới thiệu sản phẩm (được thu mua từ các nông trại chuẩn Vietgap sau đó sấy thăng hoa, nghiền thành bột), hàm lượng bột rau củ thực tế đưa vào sản xuất chỉ chiếm tỷ lệ từ 0,61% đến 0,75%, không phải là 28,13% như công bố; ngoài ra còn sử dụng chất Sorbitol 70% (chiếm tỷ lệ 35%), đường (chiếm tỷ lệ 12%) và nhiều chất phụ gia khác nhưng không công bố cho người tiêu dùng biết để lừa người tiêu dùng về tính năng, tác dụng của sản phẩm kẹo Kera tốt cho tiêu hóa, nhuận tràng là từ việc bổ sung chất sơ tự nhiên từ rau củ quả, trong khi việc nhuận tràng là do tác dụng của chất Sorbitol có trong kẹo Kera.
Đối với nhóm đối tượng của Công ty Chị Em Rọt, với mục đích tăng doanh thu, lợi nhuận bán hàng, các đối tượng đã đăng tải thông tin công bố, giới thiệu, quảng bá sản phẩm sai sự thật về việc: Kẹo Kera được làm từ 10 loại rau củ tự nhiên thu mua tại các vườn trồng đạt chuẩn Vietgap, có tác dụng bổ sung chất xơ thay rau, tốt cho tiêu hóa, trong đó Phạm Quang Linh giới thiệu, quảng bá "một viên tương ứng một đĩa rau luộc" để lôi kéo người tiêu dùng để lừa người tiêu dùng tin tưởng, quyết định mua sản phẩm Kẹo Kera.
Trong thời gian từ ngày 12/12/2024 đến ngày 14/3/2025, Công ty Chị Em Rọt đã bán được 135.325 hộp kẹo Kera (với giá niêm yết 150.000 đồng/hộp) cho khoảng hơn 30.000 khách hàng, thu được số tiền trên 17 tỷ đồng.
Đối với hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên, Đại tá Trần Quốc Cường cho biết tài liệu điều tra đến nay xác định hoa hậu này có liên quan đến vụ án. Trong thời gian tới, cơ quan điều tra sẽ tích cực điều tra, làm rõ để xử lý theo quy định.
Việc các nghệ sĩ, người nổi tiếng làm đại diện, quảng cáo hay bán hàng cho các sản phẩm, thương hiệu đã không còn xa lạ đối với người tiêu dùng. Tuy nhiên, không ít trường hợp các cá nhân này đã phải xin lỗi vì quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng của sản phẩm.
Thời gian qua, quảng cáo sai sự thật, đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm chức năng và các sản phẩm tiêu dùng, đã trở thành một vấn đề đáng lo ngại, gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Những hành vi này không chỉ làm mất lòng tin của người dân mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là nguy cơ ảnh hưởng đến giống nòi của dân tộc. Mặc dù đã có nhiều trường hợp nổi tiếng bị cơ quan chức năng xử lý về hành vi quảng cáo sai sự thật, quảng cáo sai hoặc nói quá công dụng của sản phẩm, tình trạng vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này vẫn diễn biến phức tạp.
Lãnh đạo Bộ Công an luôn quan tâm và chỉ đạo quyết liệt các đơn vị nghiệp vụ của Bộ đấu tranh với các loại tội phạm và hành vi vi phạm pháp luật, đặc biệt là tội phạm lợi dụng ảnh hưởng trên không gian mạng để thực hiện hành vi vi phạm. Bộ Công an khẳng định mọi hành vi vi phạm pháp luật sẽ được xác minh, điều tra và xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!