Nắng hạn chờ mưa
Tại Đắk Lắk, bây giờ lượng mưa thấp hơn 10% so với các năm trước. Tình hình trở nên căng thẳng khi một số huyện như Ea H’leo, Buôn Đôn, Krông Năng lượng mưa hụt đến 20 - 40%.
Tính đến giữa tháng 4.2025, lượng mưa trung bình toàn tỉnh thấp hơn từ 40 - 60% so với nhiều năm, đẩy nguy cơ khô hạn lên cao. Tình trạng thiếu nước cục bộ đã bắt đầu xảy ra.
Thời tiết Tây Nguyên nắng gắt khiến hồ đập khô cạn nước.
Theo ông Phạm Quốc Tuấn, Giám đốc Chi nhánh Thủy lợi huyện Ea Súp cho biết, hồ Ea Súp thượng đã cạn chạm ngưỡng báo động. Điều lo ngại, đến giữa tháng 4.2025, hồ Ea Súp thượng đã xuống dưới mực nước chết 1,7m, buộc đơn vị phải tính đến phương án sử dụng nguồn nước dự trữ ở hồ Ea Súp hạ để tưới thêm một lần nữa nếu đến cuối tháng 4.2025 vẫn chưa có mưa.
Ông Trịnh Quốc Bảo, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV quản lý công trình Thủy lợi Đắk Lắk cho biết, công ty đang chủ động lên phương án phòng, chống hạn. Kiên quyết cắt giảm diện tích tưới ở những công trình không bảo đảm nguồn cung.
Người dân Tây Nguyên "gồng mình" chống khô hạn cho cây trồng.
Cây trồng bị khô hạn khiến nhiều hộ dân.
Bên cạnh đó, công ty cũng đã chỉ đạo các chi nhánh trong thời gian mở cống phục vụ tưới phải bố trí người thường xuyên túc trực tại công trình, tưới tiết kiệm, điều tiết nước hợp lý ngay từ đầu vụ, không để thất thoát nguồn nước.
Để cứu những trang trại cà phê đang héo khô, người dân đành sử dụng giếng khoan hỗ trợ tưới cà phê vì các hồ nhỏ đã cạn kiệt nước.
Trước thực trạng khô hạn, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk yêu cầu điều chỉnh phù hợp khi nguồn nước bị thiếu hụt để bảo đảm cung cấp đầy đủ cho các nhu cầu thiết yếu (sinh hoạt, chăn nuôi, cây trồng lâu năm...) và sản xuất nông nghiệp. Đồng thời, tăng cường nạo vét các cửa lấy nước, hệ thống kênh mương, tiết kiệm nước cho lúa và cây trồng.
Ruộng khô, đồng chết
Tình trạng khô hạn cũng đe dọa nhiều vùng ở Gia Lai. Khoảng 46ha lúa nước trong tổng số 120ha gieo trồng ở ã A Dơk (huyện Đắk Đoa, Gia Lai) bị khô hạn nặng.
Tại đây, nhiều thửa ruộng đã nứt nẻ, lúa khô lép vì thiếu nước, nguy mất trắng hoàn toàn.
Ông Mluih (làng Bi Ă, xã A Dơk) có 3 sào lúa nước, vì nguồn nước tưới khô cạn sớm, lúa không phát triển, gia đình ông đành cắt lúa về cho bò ăn.
Hồ thủy lợi ở Gia Lai cạn nước.
Tương tự, vì không có nước tưới, 5 sào lúa của gia đình bà Hơi (làng Bi Ă, xã A Dơk) cũng đối diện nguy cơ mất trắng.
Xã A Dơk cho biết, thời tiết năm nay diễn biến bất thường, nắng nóng kéo dài và không có mưa khiến đất đai khô cạn. Ngay cả hệ thống kênh mương thủy lợi đi qua cánh đồng cũng không còn một giọt nước. Theo thống kê, có khoảng 50ha lúa ở huyện Đắk Đoa bị khô hạn, thiệt hại từ 70% đến mất trắng.
Tại huyện Chư Sê, có khoảng 24 đập thủy lợi lớn nhỏ, mực nước đang thấp hơn trung bình nhiều năm, nguy cơ thiếu nước tưới vẫn đang hiện hữu.
Tại tỉnh Đắk Nông, tình trạng khô hạn cũng diễn ra phức tạp. Ông Phạm Văn Phu (xã Đắk Lao, huyện Đắk Mil, Đắk Nông) đang miệt mài đào bới dưới lòng hồ thủy lợi Đắk M’Bai với hy vọng bòn vét được ít nước ngầm để cứu vườn sầu riêng đang héo rũ.
Ông Phu lo lắng khi gần 1ha sầu riêng đang giai đoạn cho ra hoa, nay thiếu nước, vườn sầu riêng sẽ bị hư hại.
Hồ thủy lợi ở Tây Nguyên "trơ đáy" khiến nhiều hộ dân phải ngày đêm túc trực ngày đêm để lấy nước.
Hồ Thủy lợi Đắk M’Bai được thiết kế, xây dựng nhằm cung cấp nước tưới xã Đắk Lao. Thế nhưng, thời điểm hiện tại hồ chỉ còn một vũng nước nhỏ, xung quanh mặt đất nứt nẻ cho thấy nước tại khu vực này đã cạn kiệt từ rất lâu.
Tại xã Đắk Lao (Đắk Mil), 6/7 hồ chứa nước của địa phương đã cạn kiệt nước.Nếu không có mưa, khoảng 700ha cây công nghiệp của địa phương sẽ thiếu nước, ảnh hưởng tới năng suất.
Theo Nông nghiệp và Môi trường huyện Đắk Mil, hiện có 9 công trình thủy lợi đã cạn kiệt nước. Nếu nắng nóng tiếp tục kéo dài, nhiều xã ở đây sẽ thiếu nước tưới nghiêm trọng.
Tại Kon Tum, thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh, đã có khoảng 380ha lúa, cây công nghiệp, rau màu bị ảnh hưởng do mực nước các hồ thủy lợi xuống chạm đáy. Có 5 công trình, hồ chứa thủy lợi có nguy cơ thiếu nước, không đủ nhu cầu tưới của người dân.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!