Sau khi bị bắt ở Manila (Philippines), cựu Tổng thống Duterte bị đưa đến The Hague, Hà Lan, ngày 11/3/3025. (Ảnh: ABS-CBN)
Bị giam giữ tại trại giam của ICC
Ông Duterte bị bắt theo lệnh bắt giữ của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), với cáo buộc phạm tội diệt chủng vì đã gây ra cái chết của khoảng 6.000 người trong "cuộc chiến chống ma túy" đẫm máu do ông phát động trong thời gian nắm quyền.
Ông Duterte đã bị bắt ngay khi bước xuống máy bay tại thủ đô Manila, Philippines vào sáng ngày 11/3 (giờ địa phương), sau đó được đưa lên một chiếc máy bay phản lực riêng đến Rotterdam, Hà Lan. Máy bay hạ cánh vào chiều ngày 12/3. Người ta nhìn thấy một xe cứu thương chở các nhân viên y tế trước khi họ đẩy một chiếc cáng vào bên trong máy bay.
Sau đó, Tòa án Hình sự Quốc tế ICC đã đưa ra tuyên bố cho biết ông Duterte đã "bị giao nộp" cho tòa án. Đại diện ICC nói thêm rằng "như một biện pháp phòng ngừa, chúng tôi đã cung cấp hỗ trợ y tế cho ông tại sân bay, theo đúng các thủ tục tiêu chuẩn khi nghi phạm được chuyển đến".
Cựu Tổng thống Philippines Duterte (Ảnh: AP)
Ông Duterte, 80 tuổi, là Tổng thống thứ 16 của Philippines, được cho là đang bị giam giữ ở trung tâm của ICC gần bờ biển Bắc Hải, nơi cung cấp cho mỗi tù nhân một phòng giam riêng được trang bị máy tính, cùng với khu vực tập thể dục ngoài trời. Cựu Tổng thống Philippines dự kiến sẽ hầu tòa trong những ngày tới.
Trong những năm tại nhiệm, ông Duterte đã thực hiện một cuộc đàn áp mạnh tay đối với những đối tượng buôn bán ma túy và những người nghiện ma túy bị cáo buộc, thường là do cảnh sát và dân phòng thực hiện bắn chết ngay tại chỗ. Ông là cựu lãnh đạo đầu tiên của một quốc gia châu Á bị ICC đưa ra lệnh bắt giữ.
Sẵn sàng nhận trách nhiệm
ICC, có trụ sở tại The Hague, tuyên bố có "căn cứ hợp lý" để buộc tội nhà cựu lãnh đạo Philippines về tội ác chống lại loài người, là "kẻ đồng phạm gián tiếp" trong chiến dịch chống ma túy mà các nhóm nhân quyền ước tính đã giết chết hàng chục nghìn người.
"Nhiệm vụ của tôi với tư cách tổng thống là bảo vệ đất nước và người dân Philippines. Đừng chất vấn chính sách của tôi, vì tôi sẽ không xin lỗi, cũng không bào chữa", cựu Tổng thống Rodrigo Duterte nói trong phiên điều trần tại Thượng viện Philippines ngày 28/10/2024 về cuộc chiến chống ma túy mà ông tiến hành sau khi nhậm chức hồi năm 2016.
Xuất hiện trên Facebook, ông Duterte tuyên bố sẵn sàng nhận trách nhiệm. (Ảnh: FB)
Trong một đoạn video đăng trên trang Facebook gần đây, ông Duterte một lần nữa khẳng định: "Tôi là người lãnh đạo lực lượng thực thi pháp luật và quân đội của chúng ta. Tôi đã nói rằng tôi sẽ bảo vệ các bạn và tôi sẽ chịu trách nhiệm về tất cả những điều này".
Phản ứng trái chiều
Khi một chiếc xe được cho là chở ông Duterte di chuyển vào trại giam của ICC ở The Hague, đi qua đám đông, nơi có hàng chục người đang giơ cờ Philippines, một số người hét lên: "Hãy đưa ông ấy trở lại".
Phát biểu với hãng tin AFP bên ngoài ICC, ông Gilbert Andres - một luật sư đại diện cho các nạn nhân của cuộc chiến chống ma túy, cho biết: "Các thân chủ của tôi rất biết ơn Chúa vì lời cầu nguyện của họ đã được đáp lại. Việc bắt giữ ông Rodrigo Duterte là một tín hiệu tuyệt vời cho công lý hình sự quốc tế. Điều đó có nghĩa là không ai được đứng trên luật pháp", Andres nói thêm.
Những người biểu tình giơ cao tấm biển ủng hộ việc bắt giữ cựu Tổng thống Rodrigo Duterte. (Ảnh: DPA)
Cuộc chiến chống ma túy là nền tảng chiến dịch tranh cử đã đưa ông Duterte lên nắm quyền vào năm 2016. Trong 6 năm tại nhiệm, ước tính có khoảng 6.200 nghi phạm đã bị bắn chết trong các hoạt động chống ma túy, theo thống kê của cảnh sát.
Các nhà hoạt động cho biết số người chết thực tế còn lớn hơn nhiều, với hàng nghìn người sử dụng ma túy ở khu ổ chuột, một số người trong số đó đã nằm trong "danh sách theo dõi" của cộng đồng, đã bị bắn chết trong những hoàn cảnh bí ẩn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!