Bảo quản vaccine sởi-quai bị-rubella tại phòng khám của Sở Y tế Quận Andrews. (Ảnh: AP)
Giới chức y tế và các chuyên gia dịch tễ tại Mỹ đang cảnh báo về nguy cơ gia tăng không kiểm soát của dịch sởi, trong bối cảnh số ca được báo cáo chính thức có thể chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.
Tính đến giữa tháng 4/2025, ít nhất 735 ca mắc sởi đã được ghi nhận tại 24 bang trên khắp nước Mỹ. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng con số thực tế có thể lên đến hàng nghìn ca. Riêng tại bang Texas – tâm điểm của đợt bùng phát, có 232 ca mới chỉ trong ba tuần gần đây, tăng 42% so với giai đoạn ba tuần trước đó. Số ca tử vong đã lên tới ba người, bao gồm hai trẻ em và một người lớn.
Tiến sĩ Amesh Adalja thuộc Trung tâm An ninh Y tế Đại học Johns Hopkins nhận định: "Chúng ta không thể đánh giá tình hình đang ổn định khi còn chưa biết được quy mô thực sự của dịch bệnh".
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng đánh giá thiếu chính xác bao gồm việc người dân không đi xét nghiệm, sự e ngại bệnh viện, cũng như xu hướng sử dụng biện pháp chữa bệnh tại nhà ở một số cộng đồng, như người Mennonite tại Texas. Bên cạnh đó, việc cắt giảm hơn 11 tỷ USD ngân sách y tế công hậu đại dịch COVID-19 cũng khiến các địa phương không còn đủ nguồn lực để theo dõi, thống kê và phản ứng hiệu quả với dịch bệnh.
Tại Dallas (Texas), Giám đốc y tế Phil Huang cho biết địa phương đã phải huỷ nhiều chiến dịch tiêm chủng và cắt giảm hàng chục nhân sự, bao gồm cả các kỹ thuật viên phòng thí nghiệm. Tình trạng tương tự cũng xảy ra ở New Mexico, nơi đã ghi nhận ít nhất 58 ca mắc sởi.
Theo báo cáo mới của Truveta, tỷ lệ trẻ em tại Mỹ được tiêm liều vaccine sởi-quai bị-rubella (MMR) đầu tiên trước 15 tháng tuổi trong năm 2024 chỉ đạt 68,5%, giảm mạnh so với mức hơn 77% của năm 2020. Nhiều khu vực ghi nhận tỷ lệ tiêm chủng thấp nghiêm trọng, trong đó hạt Gaines (Texas), nơi hiện có hơn 350 ca mắc, có gần 1/5 trẻ em nhập học chưa được tiêm vaccine.
Các chuyên gia khẳng định tiêm vaccine MMR nhanh chóng là cách hiệu quả nhất để kiểm soát dịch. Một nghiên cứu mô hình tại Chicago năm 2024 cho thấy việc tiêm vaccine diện rộng đã giúp giảm số ca mắc từ 250 xuống còn 57.
Dù Bộ trưởng Y tế Mỹ Robert F. Kennedy Jr. tuyên bố nước Mỹ là "hình mẫu trong kiểm soát dịch sởi", nhiều chuyên gia cho rằng đây là nhận định mang tính lạc quan không đúng thực tế, trong bối cảnh tỷ lệ tiêm chủng tiếp tục sụt giảm và thái độ do dự vaccine vẫn còn phổ biến.
"Không tiêm phòng cho trẻ không chỉ khiến chúng có nguy cơ mắc bệnh mà còn gây nguy hiểm cho cả cộng đồng", Giáo sư Mark Roberts (Đại học Pittsburgh) cảnh báo.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!