Ronin đánh hơi tìm mìn tại một bãi mìn ở tỉnh Preah Vihear, Campuchia, ngày 23/2/2022. (Ảnh: AFP)
Chuột không phải lúc nào cũng được đánh giá cao, nhưng Ronin – một "siêu chuột" có khả năng đánh hơi đặc biệt – đang thay đổi định kiến đó. Mới đây, Ronin đã được tổ chức Guinness Thế giới vinh danh vì phá kỷ lục thế giới về số lượng mìn được phát hiện bởi một con chuột.
Từ tháng 8/2021 đến tháng 2/2025, Ronin đã phát hiện tổng cộng 109 quả mìn và 15 vật liệu nổ chưa phát nổ tại khu vực gần thành phố Siem Reap, Campuchia. Thành tích này đã vượt qua kỷ lục trước đó của Magawa – một chú chuột khác cũng được huấn luyện bởi tổ chức phi lợi nhuận APOPO (Bỉ).
"Những gì Ronin đạt được là minh chứng cho tiềm năng đáng kinh ngạc của loài chuột," người huấn luyện chính của Ronin - anh Phanny - chia sẻ.
Từ tháng 8/2021 đến tháng 2/2025, Ronin đã phát hiện 109 quả mìn và 15 quả đạn chưa nổ khác. (Ảnh: AFP)
Theo APOPO, hiện nay còn khoảng 110 triệu quả mìn vẫn đang bị chôn vùi tại hơn 60 quốc gia. Riêng trong năm 2023, mìn đã gây ra 5.757 thương vong trên toàn cầu, trong đó 37% là trẻ em. Tại Campuchia, mìn đã khiến hơn 65.000 người chết và bị thương kể từ năm 1979, sau khi chế độ Khmer Đỏ sụp đổ.
Khác với các thiết bị dò mìn truyền thống, chuột có trọng lượng nhẹ nên không kích nổ mìn khi di chuyển, đồng thời có khả năng đánh hơi chính xác mùi hóa chất từ chất nổ. Ronin là một trong hơn 100 chú chuột dò mìn do APOPO huấn luyện. Đội ngũ chuột này có thể dò mìn trên diện tích tương đương một sân tennis chỉ trong 30 phút – trong khi con người phải mất tới 4 ngày.
Ronin sinh ra ở Tanzania và được triển khai đến tỉnh Preah Vihear của Campuchia, nơi có mật độ mìn thuộc hàng cao nhất thế giới. (Ảnh: AFP)
Ronin năm nay 5 tuổi, sinh ra tại Tanzania. Chú dài hơn 60cm và nặng khoảng 1,2kg – to tương đương một con mèo. Ngoài việc dò mìn, các chú chuột của APOPO còn được huấn luyện để phát hiện bệnh lao trong môi trường y tế.
Ronin từng được triển khai tại tỉnh Preah Vihear, Campuchia – một trong những nơi có mật độ mìn cao nhất thế giới do ảnh hưởng từ các cuộc xung đột kéo dài, trong đó có chiến dịch ném bom của Mỹ trong chiến tranh Việt Nam. Theo một báo cáo của Quốc hội Mỹ năm 2019, khoảng 25% bom chùm Mỹ thả xuống Campuchia đã không nổ, vẫn nằm rải rác và gây nguy hiểm tiềm ẩn suốt nhiều thập kỷ.
Ronin hiện đã chính thức thay thế Magawa – chú chuột từng phát hiện 71 quả mìn và 38 vật liệu nổ khác – trở thành "chuột dò mìn giỏi nhất thế giới" trước khi Magawa qua đời vào tháng 1/2022.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!