Đây chính là nơi đặt trụ sở của Viện Liên hiệp nghiên cứu hạt nhân, một trong những cơ cơ sở nghiên cứu về năng lượng hạt nhân hàng đầu trên thế giới. Được thành lập vào năm 1956, Viện Liên hiệp nghiên cứu hạt nhân Dubna có 16 thành viên chính thức, trong đó có Việt Nam. Hiện đây đang là nơi đào tạo những "hạt nhân" cho sự phát triển công nghệ cao của đất nước.
Phòng thí nghiệm phản ứng hạt nhân Flerov là 1 trong 7 phòng thí nghiệm lớn của Viện nghiên cứu hạt nhân Dubna.
Mai Quỳnh Anh, đến từ Viện nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, đã có mặt ở đây gần 7 năm, và tích cực tham gia vào các thí nghiệm trên máy gia tốc, nghiên cứu các phản ứng hạt nhân nhằm phục vụ việc đo đạc và xử lý, bổ sung vào cơ sở dữ liệu hạt nhân.
Chị Quỳnh Anh cho biết: "Trước mắt bọn em làm trên những thí nghiệm này để có được bức tranh toàn cảnh, mình biết mình đang ở đâu để sau này có thể triển khai và áp dụng được những gì tại Việt Nam. Đây là môi trường làm việc với các nhà khoa học có chuyên môn rất cao với các thiết bị đặc thù và hiện đại".
Ở Viện Dubna hiện có 36 nghiên cứu viên trẻ Việt Nam, được cử sang theo các chương trình dài hạn và ngắn hạn, tham gia vào nhiều dự án khoa học, từ nghiên cứu vận hành lò phản ứng hạt nhân đến các ứng dụng của công nghệ hạt nhân vào các lĩnh vực vật liệu, y sinh, năng lượng...
Với sự điều phối của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, các nhóm nghiên cứu có chất lượng đang được tăng cường.
GS. TS. Trần Tuấn Anh - Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam - cho biết: "Năng lượng nguyên tử có rất nhiều ứng dụng khác nhau, mà trước tiên chúng ta phải có được đội ngũ cán bộ có trình độ cao nghiên cứu về năng lượng nguyên tử về hạt nhân và sau đó là các ứng dụng của nó. Hiện nay tập thể các cán bộ đang công tác tại Dubna có nhiều lĩnh vực khác nhau. Đối với sự phát triển năng lượng nguyên tử thì nghiên cứu về vật lý hạt nhân có tầm quan trọng đặc biệt trong giai đoạn này".
Nhiều năm qua Viện Dubna không chỉ đào tạo nhân lực trình độ cao mà còn giúp Việt Nam xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ nghiên cứu cơ bản và ứng dụng trong lĩnh vực vật lý hạt nhân. Ở thời điểm này hai bên đang thúc đẩy việc xây dựng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu mới trong khuôn khổ dự án Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân quốc gia của Việt Nam.
GS. Viện sĩ Grifogy Trubnikov - Giám đốc Viện Liên hiệp nghiên cứu hạt nhân Dubna, LB Nga - chia sẻ: "Tôi hy vọng là 1,2 năm nữa việc xây dựng tổ hợp này sẽ được tiến hành, cùng với sự tham gia của chúng tôi, và Tập đoàn năng lượng hạt nhân Rosatom. Ngay khi đó chúng ta có thể có khoảng 20 - 30 chuyên gia Việt Nam đã qua đào tạo ở Dubna, được tích lũy nhiều kinh nghiệm ở đây, để đảm đương nhiệm vụ, cống hiến tài năng của mình cho đất nước".
Gần 70 năm qua, các thế hệ nhà khoa học đầu ngành của Việt Nam đã trưởng thành từ đây. Hợp tác Việt Nam với Viện Liên hiệp nghiên cứu hạt nhân Dubna hôm nay bước sang giai đoạn mới. Một thế hệ trẻ đang nỗ lực, hứa hẹn đóng góp quan trọng vào sự phát triển nhanh, bền vững và tự chủ của khoa học công nghệ Việt Nam trong tương lai.
Một bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học Mendeleev khổng lồ có thể nhìn thấy từ xa bên bờ sông Volga. Đây được xem là "danh thiếp" của Dubna, thành phố có thông điệp "khoa học kết nối các quốc gia". Và khoa học đang kết nối giữa Nga - Việt Nam và nhiều quốc gia khác, để đem lại những hiểu biết mới cho con người và đẩy mạnh ứng dụng của năng lượng hạt nhân phục vụ dân sinh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!