Thỏa thuận khoáng sản Mỹ - Ukraine được thúc đẩy bởi Tổng thống Donald Trump.
Phó Thủ tướng thứ nhất kiêm Bộ trưởng Bộ Kinh tế Ukraine Yulia Svyrydenko hôm 17/4 chính thức thông báo nội dung này trên mạng xã hội. "Chúng tôi vui mừng thông báo về việc ký kết bản ghi nhớ với các đối tác Mỹ, mở đường cho Hiệp định đối tác kinh tế và thành lập Quỹ đầu tư tái thiết Ukraine" - bà viết.
Quỹ này được kỳ vọng sẽ thu hút đầu tư vào tái thiết Ukraine, hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, hỗ trợ doanh nghiệp và tạo cơ hội kinh tế mới.
Việc Kiev và Washington ký một biên bản ghi nhớ đánh dấu bước đầu tiên hướng tới một thỏa thuận phát triển khoáng sản tại Ukraine. Biên bản là kết quả của các cuộc thảo luận kỹ thuật tại Washington, với bước tiếp theo là hoàn thiện văn bản hiệp định và phê chuẩn tại quốc hội hai nước.
Vào cuối tuần trước, một phái đoàn Ukraine đã đến Washington để tiến hành các cuộc đàm phán sau khi chính quyền Tổng thống Trump đề xuất một thỏa thuận mới - được nhận định là quy mô mở rộng hơn. Thỏa thuận khung ban đầu từng được cả Mỹ và Ukraine thống nhất nhưng chưa bao giờ được hai bên ký kết.
Cùng ngày, phát biểu với các phóng viên tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump cho biết: "Chúng tôi có một thỏa thuận về khoáng sản, tôi đoán là sẽ được ký vào ngày 24/4".
Phó Thủ tướng thứ nhất kiêm Bộ trưởng Bộ Kinh tế Ukraine Yulia Svyrydenko (Ảnh: Odessa Journal)
Thời gian qua, Tổng thống Trump đã thúc đẩy một thỏa thuận cho phép Mỹ được tiếp cận ưu tiên với các nguồn tài nguyên thiên nhiên và khoáng sản quan trọng của Ukraine như một sự "đền đáp" cho nguồn viện trợ quân sự mà Washington đã cung cấp cho Kiev dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden.
Ngồi cạnh Tổng thống Trump tại Phòng Bầu dục vào ngày 17/4, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết: "Chúng tôi vẫn đang hoàn thiện các chi tiết và việc ký kết có thể diễn ra vào thứ Sáu tuần tới (25/4).
Về cơ bản, đó là những gì chúng tôi đã thống nhất trước đó. Khi Tổng thống Trump ở đây, chúng tôi đã có một bản ghi nhớ. Chúng tôi đi thẳng tới một thỏa thuận lớn, và tôi nghĩ đó là một thỏa thuận dài 80 trang và đó là những gì chúng tôi sẽ ký kết".
Nhà Trắng không trả lời yêu cầu cung cấp thêm thông tin chi tiết về thời gian và nội dung của thỏa thuận.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trước đó đã cho biết rằng hai nước có thể ký bản ghi nhớ theo hình thức trực tuyến vào cuối ngày.
"Đây là bản ghi nhớ ý định. Và chúng tôi có những ý định tích cực, mang tính xây dựng" - Tổng thống Zelensky nói với các phóng viên ở Kiev. Ông cho biết thêm rằng việc ký bản ghi nhớ trước khi hoàn tất một thỏa thuận toàn diện là đề xuất của phía Mỹ. Thỏa thuận này nếu được ký kết sẽ phải cần được Quốc hội Ukraine phê chuẩn.
Trước đó, bà Svyrydenko xác nhận Kiev và Washington đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể trong quá trình đàm phán. Trong bài đăng trên mạng xã hội X, bà Svyrydenko cho biết: "Các nhóm kỹ thuật của chúng tôi đã làm việc rất kỹ lưỡng với nhau về thỏa thuận này và đã có tiến triển đáng kể. Đội ngũ pháp lý của chúng tôi đã điều chỉnh một số mục trong dự thảo thỏa thuận".
Theo bà Svyrydenko, công việc liên quan đến thỏa thuận này sẽ được tiếp tục và cả hai bên đã nhất trí ký bản ghi nhớ trong thời gian tới như là giai đoạn đầu tiên để ghi nhận tiến độ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!