Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth phát biểu tại Cảng Rodman ở Tây Panama, ngày 8/4/2025. (Ảnh: AP)
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã đưa ra cảnh báo cứng rắn trong chuyến thăm quốc gia Trung Mỹ Panama vào ngày 8/4.
Người đứng đầu Lầu Năm Góc tuyên bố sẽ "lấy lại" kênh đào do Mỹ xây dựng để tái khẳng định những gì Washington coi là ảnh hưởng không cân xứng của Trung Quốc đối với tuyến đường thủy này.
"Hoa Kỳ sẽ không cho phép Trung Quốc hoặc bất kỳ quốc gia nào khác đe dọa hoạt động hoặc tính toàn vẹn của kênh đào", ông Hegseth nói thêm.
Ông Hegseth là quan chức cấp cao thứ hai của Hoa Kỳ đến thăm Panama kể từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức vào tháng 1/2025.
Mỹ đã xây dựng kênh đào hơn một thế kỷ tuổi này và bàn giao cho Panama vào năm 1999. Một công ty Hong Kong (Trung Quốc) có tên là Panama Ports đã điều hành hai cảng ở mỗi đầu kênh đào nối Đại Tây Dương và Thái Bình Dương, nơi có 5% tổng lượng vận chuyển toàn cầu đi qua.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã gây sức ép rất lớn lên Panama nhằm giảm bớt ảnh hưởng của Trung Quốc đối với kênh đào, vốn bị Washington coi là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia Hoa Kỳ.
"Tôi muốn nói rõ ràng. Trung Quốc không xây dựng kênh đào này. Trung Quốc không vận hành kênh đào này. Và Trung Quốc sẽ không thể biến kênh đào này thành vũ khí", ông Hegseth nhấn mạnh, đồng thời gọi Kênh đào Panama là "kỳ quan của thế giới".
Phát biểu cùng với Tổng thống Panama Jose Raul Mulino, Bộ trưởng Quốc phòng Hegseth cho biết Mỹ và Panama cùng nhau sẽ "lấy lại Kênh đào Panama khỏi ảnh hưởng của Trung Quốc" và "mở cửa cho tất cả các quốc gia sử dụng".
Tàu hàng di chuyển qua kênh đào Panama. (Ảnh: NY Times)
Ông Hegseth cho rằng việc Trung Quốc kiểm soát cơ sở hạ tầng quan trọng trong khu vực kênh đào đã trao cho Bắc Kinh quyền lực để tiến hành nhiều hoạt động có tính do thám trên khắp Panama, khiến Panama và Mỹ "kém an toàn hơn, kém thịnh vượng hơn và ít có chủ quyền hơn".
Đại sứ quán Trung Quốc tại Panama đã ra tuyên bố bác bỏ tuyên bố của ông Hegseth khi cho rằng Bắc Kinh can thiệp vào hoạt động của kênh đào Panama.
"Trung Quốc chưa bao giờ tham gia vào việc quản lý hoặc vận hành Kênh đào Panama, cũng như không can thiệp vào các vấn đề liên quan đến tuyến đường thủy này", tuyên bố cho biết, đồng thời kêu gọi Washington ngừng can thiệp vào Panama và các quốc gia khác trong khu vực.
"Trung Quốc luôn tôn trọng chủ quyền của Panama liên quan đến kênh đào", Đại sứ quán Trung Quốc tại Panama khẳng định.
Hàng năm, ước tính khoảng hơn 40% lượng hàng container vận chuyển của Mỹ (trị giá khoảng 270 tỉ USD mỗi năm) đi qua kênh đào Panama, chiếm hơn 2/3 số tàu thuyền đi qua tuyến đường thủy liên đại dương đông đúc này.
Ông Trump từng nhiều lần tuyên bố về ý định lấy lại Kênh đào Panama. (Ảnh: USA Today)
Vào ngày 6/2 năm nay, Panama chính thức gửi văn bản thông báo quyết định rút khỏi sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc. Panama và Trung Quốc ký bản ghi nhớ với tên gọi "Hợp tác trong khuôn khổ Vành đai kinh tế, Con đường Tơ lụa (SREB) và Con đường Tơ lụa trên biển trong thế kỷ 21 (MSR)" vào năm 2017, dưới thời Tổng thống Juan Carlos Varela. SREB và MSR là hai cấu thành chính của Sáng kiến Vành đai và Con đường do Trung Quốc khởi xướng từ năm 2013, gồm mạng lưới các tuyến đường bộ, đường sắt, đường thủy, đường ống, cảng biển... kết nối giữa Trung Quốc với phần còn lại của thế giới.
Gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục đặt ra kỳ vọng thỏa thuận về việc Tập đoàn BlackRock (Mỹ) mua lại 90% cổ phần đối với hai cảng do Công ty CK Hutchison (trụ sở tại Hong Kong, Trung Quốc) sở hữu ở cả hai đầu kênh đào Panama.
Về phía Panama, Tổng thống Jose Raul Mulino cho rằng đó là thương vụ của các công ty tư nhân, không phản ánh quan điểm của chính quyền Panama.
Ngày 5/3, Tổng thống Jose Raul Mulino tuyên bố trên mạng xã hội: " Kênh đào là của người dân Panama và vẫn sẽ là của người dân Panama".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!