Từ trái sang phải: Tổng thống Ukraine Zelensky, Tổng thống Mỹ Trump, Tổng thống Nga Putin (Ảnh: AFP)
Ông Trump đổ lỗi cho Ukraine về chiến tranh với Nga
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 18/2 phát biểu rằng Ukraine nên tổ chức các cuộc bầu cử mới khi ám chỉ đổ lỗi cho sự lãnh đạo thời chiến của Tổng thống Volodymyr Zelensky về cuộc chiến đang diễn ra với Nga.
Bình luận của ông Trump được đưa ra sau khi các quan chức cấp cao của Mỹ và Nga hội đàm tại Saudi Arabia cùng ngày mà không có Ukraine để thảo luận về các chiến lược chấm dứt cuộc chiến toàn diện đã kéo dài 3 năm qua.
Nói về lý do Ukraine không có mặt tại các cuộc đàm phán, ông Trump đổ lỗi cho việc Kiev "châm ngòi" cho cuộc xung đột với Nga và không có thiện chí tiến tới "đạt được thỏa thuận hòa bình".
"Chà, các bạn đã ở đó trong ba năm. Các bạn không bao giờ nên bắt đầu nó. Các bạn có thể đã đạt được một thỏa thuận", ông Trump nói khi phát biểu với các phóng viên vào ngày 18/2.
Những bình luận này lặp lại những tuyên bố trước đó của Tổng thống Trump, trong đó đổ lỗi cho Tổng thống Zelensky và chính quyền Biden về cuộc xung đột do Nga phát động.
"Ukraine nên tổ chức bầu cử vì ông Zelensky chỉ có tỷ lệ ủng hộ 4%", ông Trump cáo buộc mà không đưa ra bằng chứng.
Tuyên bố này mâu thuẫn với cuộc thăm dò gần đây của Viện Xã hội học Quốc tế Kiev, cho thấy tính đến tháng 12/2024, 52% người Ukraine tin tưởng ông Zelensky.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gặp gỡ các quan chức cấp cao của chính quyền Trump tại Hội nghị An ninh Munich, ngày 12/2/2025. (Ảnh: Getty Images)
Lời cáo buộc của ông Trump dường như phớt lờ thực tế là hiến pháp Ukraine cấm bầu cử trong thời gian thiết quân luật, sau khi Nga phát động cuộc chiến toàn diện vào năm 2022.
Đồng thời, Tổng thống Mỹ ca ngợi các cuộc đàm phán ở Saudi Arabia là "rất tốt", khi Mỹ-Nga đã thống nhất 4 nguyên tắc cơ bản theo hướng có lợi cho quan hệ Moscow-Washington.
Hội đàm Nga-Mỹ hôm 18/2 đã kết thúc mà không có thỏa thuận cụ thể nào về việc chấm dứt chiến tranh, nhưng sự vắng mặt của Ukraine là một tín hiệu đáng lo ngại đối với Kiev và các đối tác của nước này.
Phái đoàn Mỹ do Ngoại trưởng Marco Rubio dẫn đầu, nhấn mạnh rằng các cuộc đàm phán chỉ là khởi đầu của một "hành trình dài và khó khăn" và là "quá trình nghiêm túc" để chấm dứt cuộc xung đột toàn diện tại Ukraine. Ông Rubio trước đó tuyên bố rằng cả châu Âu và Ukraine sẽ tham gia khi các cuộc đàm phán chính thức diễn ra.
Trước đó, Tổng thống Trump đã nói chuyện trực tiếp với Tổng thống Nga Vladimir Putin trong một cuộc điện đàm vào ngày 12/2, trước khi gọi cho Tổng thống Volodymyr Zelensky vào cuối ngày hôm đó. Các cuộc đàm phán của Saudi Arabia đại diện cho các cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên giữa Mỹ và Nga kể từ khi phát động cuộc chiến tranh toàn diện tại Ukraine.
Cho đến nay, chính quyền Trump vẫn giữ im lặng về việc tiếp nối viện trợ cho Ukraine theo như cam kết của chính quyền tiền nhiệm. (Ảnh: The Hill)
Tổng thống Zelensky yêu cầu ‘phải có sự tham gia của Ukraine’
Tổng thống Volodymyr Zelensky đã tái khẳng định yêu cầu rằng Kiev phải được tham gia vào bất kỳ cuộc đàm phán nào về cách chấm dứt chiến tranh của Nga với Ukraine sau khi Moscow-Washington đồng ý thành lập một nhóm để đàm phán ngừng giao tranh.
Tuy nhiên, Ukraine không có đại diện tại các cuộc đàm phán giữa các quan chức Mỹ-Nga tại thủ đô Riyadh của Saudi Arabia.
"Chúng tôi không muốn ai quyết định bất cứ điều gì sau lưng chúng tôi. Không thể đưa ra quyết định nào mà không có Ukraine về cách chấm dứt chiến tranh ở trên chính nơi xảy ra xung đột", ông Zelensky nói với các phóng viên trong chuyến thăm Thổ Nhĩ Kỳ, nơi ông đã hội đàm với Tổng thống Recep Tayyip Erdogan.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov (phải) và Cố vấn chính sách đối ngoại của Tổng thống Nga Vladimir Putin - ông Yuri Ushakov - trong hội nghị đàm phán Nga-Mỹ ở Riyadh, Saudi Arabia, ngày 18/2 (Ảnh: AP)
Ông Zelensky dự kiến đến Saudi Arabia vào ngày 19/2, nhưng hiện đã hoãn chuyến đi cho đến ngày 10/3 vì ông không muốn "bất kỳ sự trùng hợp nào".
Sau cuộc hội đàm cấp cao Nga-Mỹ, Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Mike Waltz nói với các phóng viên tại Riyadh rằng cuộc chiến phải chấm dứt vĩnh viễn và điều này sẽ liên quan đến các cuộc đàm phán về lãnh thổ.
Ukraine hiện chưa phản hồi về bình luận này.
Nga cứng rắn hơn đối với các yêu cầu
Nhưng trong khi cuộc họp tại thủ đô Saudi Arabia đang diễn ra, Nga đã cứng rắn hơn về các yêu cầu của mình.
Điện Kremlin cho biết Ukraine có "quyền" gia nhập Liên minh châu Âu, nhưng không phải là liên minh quân sự NATO.
Ukraine liên tục yêu cầu tư cách thành viên NATO là cách duy nhất để đảm bảo chủ quyền và độc lập của Kiev khỏi quốc gia láng giềng có vũ khí hạt nhân.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói với các phóng viên tại Moscow rằng NATO cũng phải tiến xa hơn bằng cách từ bỏ lời hứa đã đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh ở Bucharest năm 2008, rằng Kiev sẽ gia nhập vào một ngày trong tương lai. "Nếu không, vấn đề này sẽ tiếp tục 'đầu độc' bầu không khí trên lục địa châu Âu", bà Zakharova nói.
Tổng thống Trump tuyên bố Nga không phải là mối đe dọa đối với NATO. (Ảnh: Getty Images)
Ngoại trưởng Mỹ Rubio giải quyết những lo ngại của châu Âu
Trước khi các cuộc đàm phán diễn ra, chính quyền mới của Tổng thống Donald Trump đã bị một số chính trị gia châu Âu cáo buộc đã nhượng bộ Moscow một cách 'miễn phí' vào tuần trước bằng cách loại trừ tư cách thành viên NATO cho Ukraine, đồng thời phê phán việc Mỹ nói Kiev ảo tưởng rằng họ có thể giành lại 20% lãnh thổ hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của Nga.
Các nhà lãnh đạo châu Âu đã tổ chức một cuộc họp khẩn cấp tại Paris hôm 17/2 trong nỗ lực đưa ra một mặt trận thống nhất, về một cuộc chiến mà họ đã đáp trả bằng các lệnh trừng phạt nặng nề đối với Nga.
Giải quyết các mối quan ngại của Ukraine và châu Âu, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio tuyên bố hôm qua rằng không ai bị gạt ra ngoài lề, nhấn mạnh: "Liên minh châu Âu sẽ phải có mặt tại bàn đàm phán vào một thời điểm nào đó, vì họ cũng đã áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Nga".
Tổng thống Ukraine luôn khẳng định lập trường rằng, để đảm bảo một nền hòa bình công bằng, Mỹ-Ukraine-EU nên tham gia vào các cuộc đàm phán về bảo đảm an ninh cho Kiev.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã đề nghị Ankara là "chủ nhà lý tưởng" cho bất kỳ cuộc đàm phán nào về việc chấm dứt chiến tranh, đồng thời gợi nhớ lại cách các bên đã gặp nhau tại Istanbul vào năm 2022, chỉ vài tuần sau khi Nga phát động cuộc chiến tại Ukraine.
Binh sĩ Nga di chuyển trên pháo tự hành 2S7 Malka hướng về phía các vị trí của Ukraine gần Pokrovsk (Ảnh: Sputnik)
Các cuộc đàm phán ở Riyadh, Saudi Arabia diễn ra trong bối cảnh giao tranh dữ dội vẫn đang diễn ra trên hơn 1.000 km tiền tuyến, với việc quân đội Nga đang tiến chậm nhưng đều đặn vào khu vực Donetsk phía đông Ukraine. Trong khi đó, Ukraine vẫn đang giành quyền kiểm soát một phần nhỏ khu vực Kursk của Nga trong một cuộc tấn công bất ngờ được phát động qua biên giới từ tháng 8 năm ngoái.
Trong một diễn biến mới nhất 24 giờ qua, theo hướng Kursk, sau khi lực lượng Ukraine đầu hàng ở Sverdlikovo, quân đội Nga tiếp tục xông lên truy kích, đẩy lùi đối phương ra khỏi vùng ngoại ô phía nam và phía đông khu định cư.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!