Động thái này chính thức tái khởi động cuộc chiến đẫm máu ở Dải Gaza khiến gần 50.000 người thiệt mạng chỉ trong hơn 15 tháng.
Israel mở lại chiến dịch tấn công vào Gaza
Bắt đầu từ đầu giờ sáng 18/3, Lực lượng Phòng vệ Israel đã tiến hành các cuộc tấn công trên khắp Gaza sau khi nhận được lệnh từ Thủ tướng Benjamin Netanyahu và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Israel Katz. Phía Israel cho rằng các cuộc không kích nhằm đáp trả việc Hamas liên tục từ chối thả các con tin, cũng như việc họ bác bỏ mọi đề xuất nhận được từ Đặc phái viên Mỹ phụ trách Trung Đông Steve Witkoff và các bên trung gian.
Ông Oren Marmorstein - Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Israel - cho biết: "Israel đang dồn toàn lực để chống lại Hamas ở Dải Gaza. Chúng tôi làm vậy như sau khi Hamas liên tục từ chối đề xuất gia hạn lệnh ngừng bắn và thả con tin. Hamas cũng từ chối hai đề xuất hòa giải do đặc phái viên Steve Witkoff đưa ra. Israel đã đồng ý với các đề xuất hòa giải này, nhưng Hamas đã từ chối".
Các cuộc không kích của Israel đã khiến hơn 400 người thiệt mạng và khoảng 1.000 người bị thương - trong đó phần lớn là phụ nữ và trẻ em.
Chiến dịch tấn công vào Dải Gaza được quân đội Israel mở lại đúng 2 tháng sau khi lệnh ngừng bắn với Hamas chính thức có hiệu lực vào ngày 19/1. Tuy nhiên, sau đó, Israel và Hamas chưa đạt được đồng thuận về cách duy trì lệnh ngừng bắn 3 giai đoạn.
Cụ thể, Hamas muốn giữ nguyên các điều khoản ban đầu của thỏa thuận ngừng bắn. Theo đó, Israel sẽ rút hoàn toàn khỏi Gaza và đồng ý chấm dứt vĩnh viễn chiến sự để đổi lấy việc thả những con tin còn sống.
Trong khi đó, Israel muốn gia hạn giai đoạn 1 để đưa nhiều con tin trở về. Do đó, Israel từ chối đàm phán về các điều khoản của giai đoạn 2. Tuy nhiên, lệnh ngừng bắn vẫn được duy trì trong khoảng 2,5 tuần, trong khi các bên hòa giải làm việc để đàm phán các điều khoản mới cho việc gia hạn lệnh ngừng bắn.
Trước chiến dịch tấn công mới của Israel vào Dải Gaza, Liên hợp quốc và nhiều quốc gia đã lên tiếng bày tỏ quan ngại sâu sắc, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế lập tức can thiệp nhằm chấm dứt chiến sự và bảo vệ dân thường vô tội.
Khó khăn tiến tới giai đoạn 2 thỏa thuận ngừng bắn
Bạo lực bùng phát tại Dải Gaza sau khi hai bên Israel và Hamas bế tắc trong việc đạt được tiếng nói chung nhằm tiến tới giai đoạn 2 của thỏa thuận ngừng bắn. Theo kế hoạch ban đầu, giai đoạn 2 của thỏa thuận ngừng bắn đã phải bắt đầu từ đầu tháng 3 này. Đây chính là giai đoạn then chốt nhất. Theo kế hoạch, trong giai đoạn này, quân đội Israel sẽ rút hoàn toàn khỏi Dải Gaza, trong khi Hamas sẽ trao trả lại toàn bộ các con tin còn sống cho phía Israel.
Tuy nhiên, không phải đến tận bây giờ người ta mới thấy để Israel và Hamas chấp nhận tiến vào giai đoạn 2 của thỏa thuận ngừng bắn là khó khăn như thế nào. Về phía Israel, ngay từ khi xung đột bùng phát vào ngày 7/10/2023, chính phủ nước này đã luôn khẳng định mục tiêu trước sau như một của họ là tiêu diệt toàn bộ sức mạnh của Hamas và đảm bảo Dải Gaza không còn là mối đe dọa an ninh với Israel về lâu dài.
Rõ ràng việc liệu Israel đã sẵn sàng rút quân khỏi dải Gaza vẫn luôn là dấu hỏi, đặc biệt khi trong nội bộ chính trường Israel, phe chủ chiến vẫn nắm một vị thế lớn. Phe chủ chiến thậm chí là một phần quan trọng không thể thiếu để chính phủ liên minh do Thủ tướng Netanyahu đứng đầu có thể tồn tại.
Phía Hamas cũng vậy. Mặc dù dễ thấy Hamas muốn quân đội Israel rút khỏi Dải Gaza nhưng cũng có ý kiến cho rằng kéo dài cuộc chiến hiện nay cũng không hẳn là điều bất lợi cho Hamas. Theo những lập luận này, nếu cuộc chiến tiếp tục kéo dài, nó sẽ giúp duy trì vị thế của Hamas trong cộng đồng người Palestine như là một lực lượng tiên phong đối đầu với Israel. Đồng thời, việc duy trì cuộc chiến cũng sẽ giúp làm chậm lại tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa Israel và các quốc gia Arab - đã từng được thúc đẩy mạnh mẽ sau Thỏa thuận Abraham. Tiến trình bình thường hóa này dĩ nhiên không có lợi cho cuộc đấu tranh của người Palestine.
Có thể thấy triển vọng đạt được thỏa thuận ngừng bắn bền vững trong tương lai gần giờ đây là chuyện không mấy khả quan. Israel một lần nữa đã phát đi một tín hiệu rất rõ ràng, đó là họ sẽ tiếp tục chiến dịch quân sự cho đến khi Hamas thực sự khuất phục mới thôi.
Triển vọng hòa bình xa vời tại Trung Đông
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump với chiến dịch không kích mới đây tại Yemen đã cho thấy rõ Washington sẵn sàng theo đuổi một cách tiếp cận cứng rắn để giải quyết vấn đề tại Trung Đông. Người ta cho rằng Tổng thống Trump đang muốn nhân tình hình hiện tại để tái lập lại một trật tự mới tại Trung Đông, trong đó Mỹ và đồng minh có thể chiếm thế thượng phong. Và để làm điều đó, Mỹ đang cho thấy họ sẵn sàng theo đuổi chiến lược gây áp lực tối đa, không ngại sử dụng các biện pháp quân sự.
Tất nhiên, cũng chưa chắc Dải Gaza trong những ngày tới sẽ lại chìm trong bạo lực với mức độ như trước đây, nếu xét đến yếu tố cả Hamas và Israel đều đang muốn một khoảng nghỉ cần thiết. Tuy nhiên, nhiều tờ báo tại Trung Đông nhận xét với những gì đang diễn ra, không còn có thể nói là "mồi lửa" đang âm ỉ. Theo đó, tình thế hiện này giống như một ngọn lửa đã nung rực nóng trong lò, có điều nó sẽ được các bên kiểm soát đến đâu mà thôi.
Những động thái "ăn miếng trả miếng" lại tiếp tục dấy lên mối đe dọa về một cuộc xung đột chưa có hồi kết ở Trung Đông, kèm theo đó là các cuộc khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!