Đề xuất được đưa ra trong bối cảnh nước này đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử tổng thống phải diễn ra trong vòng 60 ngày sau khi Tòa án Hiến pháp hôm 4/4 ra phán quyết phế truất Tổng thống Yoon Suk-yeol.
Phát biểu trong buổi họp báo tại Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc Woo Won-shik nêu rõ việc sửa đổi hiến pháp là cần thiết để củng cố hơn nữa các trụ cột phân quyền nhằm đảm bảo chủ quyền nhân dân và thống nhất quốc gia.
Trong bối cảnh khủng hoảng chính trị kéo dài, Hàn Quốc cần sửa đổi hiến pháp nhằm kiểm soát quyền lực tốt hơn. Cụ thể, trong cuộc họp báo diễn ra hôm 6/4 tại Seoul, ông Woo Won-shik nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường sức mạnh thể chế “tam quyền phân lập”, qua đó dùng quyền lực kiểm soát và kiềm chế quyền lực một cách hiệu quả hơn, trong bối cảnh khủng hoảng chính trị vẫn chưa có hồi kết.
Theo ông Woo Won-shik, từ trước đến nay, tại các cuộc bầu cử Tổng thống Hàn Quốc, mọi ứng cử viên đều cam kết bảo vệ Hiến pháp. Tuy nhiên, các thủ tục liên quan đến hiến pháp chỉ được tiến hành một lần duy nhất, và việc sửa đổi cơ cấu quyền lực luôn là vấn đề gây nhiều tranh cãi và chia rẽ nhất từ trước đến nay. Do đó, cần tiến hành sửa đổi hiến pháp nhằm mở đường cho một nhiệm kỳ tổng thống mới của Hàn Quốc.
Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc Woo Won-shik tại họp báo (Ảnh: Yonhap News)
Xuất phát từ quan điểm đó, Hiến pháp Hàn Quốc sẽ được sửa đổi theo hướng rút ngắn nhiệm kỳ tổng thống từ 5 năm hiện nay xuống 4 năm để bầu cử lại. Đồng thời, tinh thần của Khởi nghĩa Dân chủ Gwangju ngày 18/5/1980 cũng sẽ được bổ sung vào hiến pháp nước này.
Chủ tịch Quốc hội Woo Won-shik cũng cho biết đã thảo luận về việc sửa đổi hiến pháp với ban chấp hành của tất cả các chính đảng và đề xuất tiến hành trưng cầu dân ý về sửa đổi hiến pháp cùng lúc với bầu cử tổng thống mới của Hàn Quốc. Ông Woo Won-shik cũng nêu bật tầm quan trọng của việc thành lập Ủy ban sửa đổi hiến pháp trực thuộc Quốc hội Hàn Quốc để làm đầu mối.
Hàn Quốc đã sửa đổi hiến pháp 9 lần kể từ năm 1948, khi chính phủ nước này được thành lập. Lần cuối cùng, Hiến pháp Hàn Quốc được sửa đổi là năm 1987, xác lập chế độ tổng thống nhiệm kỳ 5 năm thông qua bầu cử trực tiếp và không được tái cử. Các nỗ lực nhằm sửa đổi Hiến pháp đều đã thất bại do sự phân chia quyền lực chính trị giữa tổng thống có quyền lực mạnh và quốc hội bị chia rẽ.
Theo luật pháp nước này, Tổng thống hoặc Quốc hội Hàn Quốc có quyền đề xuất sửa đổi hiến pháp và phải nhận được sự ủng hộ của ít nhất 2/3 tổng số nghị sĩ, cũng như giành được đa số phiếu trong cuộc trưng cầu dân ý trên toàn quốc sau đó, với hơn một nửa tổng số cử tri đủ điều kiện tham gia bỏ phiếu.
Hôm 4/4, Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc ra phán quyết phế truất Tổng thống Yoon Suk-yeol liên quan đến lệnh thiết quân luật hồi tháng 12/2024. Theo quy định, cuộc bầu cử sớm phải được tổ chức trong vòng 60 ngày kể từ khi tòa án ra phán quyết phê chuẩn quyết định luận tội tổng thống.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!