Cuộc điều tra diễn ra sau khi các phương tiện truyền thông cáo buộc một phòng khám là trung tâm của hoạt động buôn bán nội tạng bất hợp pháp này. Trước đó một ngày, cơ quan y tế Kenya đã đình chỉ các ca ghép thận tại các phòng khám của tập đoàn bệnh viện Mediheal.
Dư luận về cáo buộc buôn bán nội tạng được hé lộ sau cuộc điều tra do các hãng tin của Đức tiến hành, trong đó phát hiện một mạng lưới người hiến tặng và người nhận nội tạng quốc tế do các đối tượng môi giới tội phạm điều phối.
Những người hiến nội tạng thường là thanh niên Kenya cần kiếm tiền và những người được đưa đến từ các quốc gia khác như Azerbaijan, Kazakhstan và Pakistan. Trong khi đó, những người nhận nội tạng đến từ Đức và Israel.
Một điểm đáng báo động là sau khi bán nội tạng, nhiều người được khuyến khích lôi kéo thêm người khác, với mức hoa hồng khoảng 400 USD cho mỗi người. Điều này tạo nên một chuỗi khai thác mang tính hệ thống, kéo dài và không có hồi kết.
Bệnh viện Mediheal ở Eldoret (Ảnh: DW)
Tình trạng này càng trở nên nghiêm trọng hơn khi các bác sĩ tại Kenya báo cáo về việc những bệnh nhân - đặc biệt là từ Israel - sau khi ghép thận tại địa phương đã trở về trong tình trạng bị nhiễm trùng nặng. Thậm chí có trường hợp thận mới ghép đã bị hỏng hoàn toàn.
Luật pháp Kenya chỉ cho phép hiến tặng nội tạng giữa những người thân hoặc vì lý do nhân đạo. Tuy nhiên, nhiều kẽ hở pháp lý đã bị các tổ chức buôn bán nội tạng lợi dụng để hợp thức hóa các ca ghép tạng phi pháp.
Năm 2023, Bộ Y tế Kenya đã mở cuộc điều tra Bệnh viện Mediheal, phát hiện nhiều trường hợp người hiến và người nhận không có quan hệ huyết thống. Một số ca ghép còn được thực hiện cho bệnh nhân ung thư hoặc người rất già yếu. Hầu hết các khoản thanh toán đều bằng tiền mặt.
Sau điều tra, dịch vụ ghép thận tại Bệnh viện Mediheal đã bị đình chỉ và một ủy ban đặc biệt được thành lập để rà soát toàn bộ các ca ghép thận tại bệnh viện này trong vòng 5 năm.
Cuộc điều tra kéo dài nhiều tháng của các hãng truyền thông Đức gồm Der Spiegel, ZDF và DW đã hé lộ một mạng lưới quốc tế trải dài từ Kenya đến Đức, lợi dụng những người dễ bị tổn thương ở cả hai đầu: người nghèo cần tiền và người giàu cần nội tạng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!