Cuộc họp ba bên diễn ra chỉ vài ngày sau khi Iran từ chối đề nghị của Mỹ về việc nối lại đối thoại.
Theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cuộc họp có sự tham dự của Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Mã Triều Húc, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov và Thứ trưởng Ngoại giao Iran Kazem Gharibabadi.
Ba bên đã tập trung đi sâu trao đổi về vấn đề hạt nhân và việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Ba nước nhấn mạnh sự cần thiết phải chấm dứt mọi lệnh trừng phạt đơn phương bất hợp pháp.
Tuyên bố chung cho biết, ba bên tái khẳng định tiếp xúc và đối thoại chính trị, ngoại giao dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau là lựa chọn duy nhất hiệu quả và khả thi. Ba bên nhấn mạnh các bên liên quan cần nỗ lực loại bỏ tận gốc nguyên nhân của tình hình hiện nay, từ bỏ các biện pháp trừng phạt, gây sức ép và đe dọa sử dụng vũ lực.
Ba bên nhấn mạnh tầm quan trọng của Nghị quyết 2231 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và khung thời gian của nghị quyết này, kêu gọi các bên liên quan tránh các hành động làm leo thang tình hình và cùng nhau tạo bầu không khí và điều kiện thuận lợi cho các nỗ lực ngoại giao.
Tuyên bố nêu rõ, ba bên tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân như là nền tảng của hệ thống không phổ biến vũ khí hạt nhân quốc tế. Trung Quốc và Nga hoan nghênh việc Iran tái khẳng định bản chất hòa bình của chương trình hạt nhân và không tìm cách phát triển vũ khí hạt nhân. Hai bên cũng hoan nghênh cam kết của Iran trong việc thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) và Thỏa thuận bảo vệ toàn diện, ủng hộ chính sách tiếp tục hợp tác của Iran với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) và nhấn mạnh nhu cầu tôn trọng đầy đủ quyền sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình của Iran với tư cách là một quốc gia tham gia Hiệp ước. Ba bên nhấn mạnh tất cả các quốc gia cần tránh thực hiện các hành động làm suy yếu khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách chuyên nghiệp, khách quan và vô tư của IAEA.
Tuyên bố chung cho biết, Iran và Nga đánh giá cao vai trò xây dựng của Trung Quốc và việc tổ chức cuộc họp tại Bắc Kinh, đồng thời nhất trí tiếp tục duy trì liên lạc và hợp tác.
Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, Nga và Iran tham gia cuộc gặp 3 bên về vấn đề hạt nhân Iran tại Bắc Kinh ngày 14/03/2025. (Ảnh: CCTV)
Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gửi một bức thư cho giới lãnh đạo Iran, đề xuất đàm phán về hạt nhân. Tuy nhiên, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian khẳng định sẽ không đàm phán với Mỹ trong khi bị "đe dọa" và Iran sẽ không khuất phục trước "lệnh" đàm phán của Mỹ. Trong khi đó, lãnh tụ tinh thần tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei cũng cho rằng lời hối thúc đàm phán của Mỹ "không thực sự thiện chí".
Năm 2015, Iran đã đạt được thỏa thuận Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) với nhóm P5+1 (gồm 5 nước Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) và Đức) và đồng ý hạn chế chương trình hạt nhân của mình để đổi lấy việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt quốc tế. Tuy nhiên, sau khi đắc cử Tổng thống nhiệm kỳ đầu tiên, năm 2018, ông Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận này và tái áp đặt trừng phạt chống Iran.
Trước cuộc họp 3 bên với Nga và Iran, ông Mã Triều Húc đã gặp song phương với Thứ trưởng Ngoại giao Iran Gharibabadi. Hai bên đã thảo luận sâu rộng vấn đề hạt nhân Iran. Ông Mã Triều Húc cho biết Trung Quốc sẽ duy trì lập trường khách quan và công bằng, tích cực thúc đẩy đối thoại và đàm phán, cũng như tiếp tục đóng vai trò xây dựng trong giải quyết chính trị vấn đề hạt nhân Iran. Nhà ngoại giao Iran đánh giá cao những nỗ lực của Trung Quốc trong việc thúc đẩy đối thoại về vấn đề này, đồng thời bày tỏ mong muốn của Iran trong việc tăng cường liên lạc và phối hợp với Trung Quốc để thúc đẩy quá trình giải quyết chính trị.
Trong một diễn biến khác, cùng ngày, Bộ Tài chính Mỹ đã ban hành lệnh trừng phạt đối với Bộ trưởng Dầu mỏ Iran, ông Mohsen Paknejad và 3 thực thể bị cáo buộc tham gia hoạt động buôn bán dầu mỏ của Iran. Đây được coi là một phần trong chính sách "gây sức ép tối đa"..
Trước đó một ngày, Bộ Ngoại giao Iran cho biết nước này đã triệu tập các nhà ngoại giao đại diện cho Anh, Pháp và Đức để phản đối cuộc họp của HĐBA LHQ về chương trình hạt nhân của Tehran sau khi Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) ra báo cáo cho rằng Iran đã tăng đáng kể kho dự trữ urani làm giàu ở mức 60% - tiến gần hơn tới mức 90% cần thiết để sản xuất bom nguyên tử. Tuyên bố của Iran nêu rõ: "Không có lý do kỹ thuật hoặc pháp lý" nào cho cuộc họp của các thành viên HĐBA, đồng thời cho rằng đây là hành động "khiêu khích và mang tính chính trị".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!