Một trong những nguyên nhân được cho là do các nhà máy sản xuất pin không chính thức đã mọc lên rải rác khắp Bangladesh đất nước Nam Á này.
Junayed Akter mới 12 tuổi, và lượng chì độc hại chảy trong huyết quản khiến cậu bé có vóc dáng nhỏ bé hơn những đứa trẻ đồng trang lứa. Akter là một trong 35 triệu em - tương đương khoảng 60% tổng số trẻ em tại quốc gia Nam Á này - đang bị phơi nhiễm chì ở mức nguy hiểm.
Chị Bithi Akter - mẹ của cậu bé Akter - nghi ngờ tình trạng sức khỏe của con mình là do một nhà máy tái chế pin ở gần nhà nay đã bị đóng cửa
Chị Bithi Akter nói: "Con tôi bị nhiễm độc chì. Giờ tôi chỉ mong tìm được cách giúp cháu hồi phục. Tất cả những đứa trẻ khác đều khỏe mạnh, chỉ có con tôi bị như vậy vì nó từng chơi gần nhà máy tái chế".
Các xét nghiệm y tế cho thấy máu của Junayed có hàm lượng chì gấp đôi mức mà Tổ chức Y tế Thế giới coi là có thể gây ra chứng suy giảm trí tuệ nghiêm trọng và có khả năng không thể phục hồi ở trẻ nhỏ.
Chị Nasimaakter - nhân viên chăm sóc sức khỏe cộng đồng - chia sẻ: "Nhiều trẻ bị suy dinh dưỡng, mất tập trung, dễ cáu gắt do nhiễm chì. Vết thương ở tay thì thấy được, nhưng ô nhiễm chì thì vô hình. Các bà mẹ ban đầu không biết vấn đề là gì. Chúng tôi khuyên họ cho trẻ ăn đủ chất và rửa tay thường xuyên".
Không chỉ tình trạng sức khỏe của trẻ con quanh khu vực nhà máy tái chế bị ảnh hưởng lớn, mà cả khu vực trồng trọt cũng trở thành "vùng đất chết"
Anh Rakib Hasan - người dân Bangladesh - mô tả: "Đất canh tác của chúng tôi đã bị cháy khô, dễ vỡ và chuyển sang màu đen vì nhà máy ắc quy này. Không thể trồng trọt gì nữa. Nước cũng chuyển sang màu đỏ và đen, nghĩa là không thể sử dụng được. Các loại cây trái phổ biến như mít, dừa giờ cũng không phát triển".
Junayed Akter - cậu bé đang được điều trị y tế vì ngộ độc chì - đang chơi khối Rubik tại nhà mình ở Tangail, Bangladesh (Ảnh: AFP)
Nhiễm độc chì không phải một hiện tượng mới ở Bangladesh. Có nhiều nguyên nhân cho tình trạng này, nhưng cộng đồng tại Bangladesh cho rằng các nhà máy tái chế ắc quy không chính thức mọc lên khắp cả nước là nguyên nhân cho tình trạng nhiễm độc chì ngày càng gia tăng. Hình ảnh thu thập được cho thấy nước thải xả từ nhà máy sản xuất pin cứ thể chảy thẳng ra đồng ruộng
Bà Mitali Das - Giám đốc quốc gia của tổ chức Pure Earth - cho biết: "Bangladesh hiện là một thị trường rộng lớn cho phương tiện chạy bằng điện, với khoảng 3 - 4 triệu chiếc xe bao gồm cả xe ba bánh, xe điện mini… Tuy nhiên, hiện không có cơ chế kiểm soát chất lượng pin trong ngành xe điện này. Nhiều loại pin kém chất lượng chỉ dùng được 8 - 10 tháng, sau đó tái chế liên tục, gây ô nhiễm chì. Có đến 80% nhà máy hoạt động không chính thức - đây chính là nguyên nhân chủ yếu gây ô nhiễm chì ở Bangladesh".
Tổ chức giám sát môi trường Pure Earth cho biết hiện có đến 265 nhà máy sản xuất pin như vậy nằm rải rác khắp Balangdesh Theo các nhà giám sát, vấn đề là các hoạt động tái chế như nung nấu, gỡ bỏ lớp chì trong pin được thực hiên ở không gian ngoài trời. Do vậy, khí độc và nước có chứa axit sinh ra trong quá trình này gây ô nhiễm không khí, đất và nước
Cộng đồng Bangladesh đang kêu gọi chính phủ đóng cửa những nhà máy sản xuất pin không chính thức này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!