Có thể nói ông Patric Leahy là biểu tượng của tình hữu nghị Việt - Mỹ bởi ông đã góp phần rất lớn trong việc hàn gắn vết thương chiến tranh.
Trung tâm Lưu trữ quốc gia Mỹ đang lưu giữ 35.000 hộp tài liệu với hơn 2,7 triệu trang văn bản, bên cạnh phim, ảnh chụp, video, bản đồ về hoạt động của quân đội Mỹ tại Đông Nam Á trong những năm 1950 - 1975. Các chuyên gia của dự án tìm kiếm, chia sẻ nguồn dữ liệu mất tích và trao trả tài liệu cá nhân của liệt sỹ Việt Nam đang hàng ngày đang xử lý các tài liệu này, qua đó có thể có thêm thông tin về liệt sỹ.
Thượng nghị sỹ Patric Leahy là người đã bảo trợ để dự án được Quốc hội Mỹ phê chuẩn.
Ông Patric Leahy - cựu Chủ tịch Thường trực Thượng viện Mỹ - nói: "Hơn 40 năm qua, Chính phủ Việt Nam đã nỗ lực tìm kiếm những quân nhân Mỹ mất tích. Chính phủ Việt Nam làm điều này ngay cả khi họ bị Mỹ bao vây, cấm vận về kinh tế. Vì vậy, dự án này là sự đền đáp rất nhỏ của phía Mỹ trước những đóng góp của Việt Nam trong việc tìm kiếm người Mỹ mất tích".
Mùa xuân 1975, lúc vừa trúng cử Thượng viện Mỹ, nhiều đêm ông Patric Leahy đã vận động các thượng nghị sỹ khác bác bỏ đề xuất viện trợ của Mỹ cho chính quyền miền Nam Việt Nam. Ông chia sẻ trong cuộc bỏ phiếu ở Thượng viện rằng chênh lệch giữa phiếu ủng hộ và phản đối chỉ là 1 phiếu, và đó là phiếu của ông.
Thủ tướng Phạm Minh Chính bắt tay Thượng nghị sỹ Patric Leahy, tháng 12/2022 (Ảnh: TTXVN)
Ông Patric Leahy cho biết: "Tôi trúng cử thượng nghị sỹ lúc 34 tuổi, còn rất trẻ. Tôi muốn bỏ phiếu để chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam. Tôi nhận thức được rằng đó là cuộc bỏ phiếu rất căng thẳng, chênh lệch từng phiếu một, và tôi đã bỏ phiếu để chấm dứt chiến tranh. Chiến tranh cuối cùng đã kết thúc, nhưng đó là sai lầm, là lỗi lầm khi Mỹ đưa quân tham gia chiến tranh".
Ông đã cùng Đại học Vermont tổ chức hội thảo Nhìn lại 50 năm cuộc chiến tranh của My ở Việt Nam. Ông mong muốn các thế hệ tiếp theo phải phát huy tốt hơn mối quan hệ giữa hai nước.
Ông Nguyễn Quốc Dũng - Đại sứ Việt Nam tại Mỹ - phát biểu: "Thượng nghị sỹ Patrick Leahy từng nói trong 48 năm làm việc tại Thượng viện, giải quyết hậu quả chiến tranh và tạo dựng quan hệ mới giữa hai nước là một trong những điều ý nghĩa nhất xuyên suốt sự nghiệp của ông".
Lời chia sẻ chân thành này đã gói gọn tâm tư, tình cảm và đóng góp của Thượng nghị sỹ Leahy trong hành trình hàn gắn vết thương chiến tranh trong quá khứ, xây dựng lòng tin giữa hai dân tộc và phát triển quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ.
Một trong những nhiệm vụ quan trọng mà Thượng nghị sỹ Patric Leahy đã làm trước khi nghỉ hưu vào năm 2023 sau 48 năm liên tục làm Thượng nghị sỹ Mỹ là giới thiệu, kết nối các nghị sỹ thế hệ sau ở cả Thượng viện và Hạ viện Mỹ, thúc đẩy phát triển các di sản trong quan hệ hai nước mà ông đã góp phần tạo dựng trong suốt 50 năm qua.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!