Một nhóm nghiên cứu tại Trường Y khoa Đại học Jikei ở Tokyo, Nhật Bản đã cấy ghép thận thành công giữa các bào thai chuột, đánh dấu một bước tiến quan trọng hướng tới các nghiên cứu lâm sàng liên quan đến cấy ghép nội tạng giữa các loài.
Các nhà nghiên cứu cho biết mô thận cấy ghép ở chuột không chỉ phát triển mà còn sản xuất nước tiểu trong vòng 150 ngày sau phẫu thuật.
Thí nghiệm này là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn nhằm phát triển các ca cấy ghép nội tạng ở thai nhi cho các tình trạng như hội chứng Potter, một chứng rối loạn khiến trẻ sơ sinh bị suy thận và phổi kém phát triển.
Giáo sư Takashi Yokoo và các đồng nghiệp của ông đặt mục tiêu bắt đầu nghiên cứu lâm sàng sớm nhất là vào năm tài chính 2026, trong đó sẽ cấy ghép tạm thời mô thận lợn vào bào thai người được chẩn đoán mắc bệnh này.
Quy trình này sẽ đóng vai trò như một cầu nối cho đến khi có thể bắt đầu chạy thận nhân tạo sau khi sinh.
Các thử nghiệm trên chuột gần đây đã kiểm tra xem mô thận có thể tích hợp hay không và hệ thống miễn dịch của thai nhi phản ứng như thế nào ở các giai đoạn phát triển khác nhau.
Trong số 9 con chuột được cấy ghép thận, 8 con cho thấy sự phát triển của cầu thận - lọc chất thải từ máu - và ống thận, tái hấp thu các chất thiết yếu, tạo ra nước tiểu.
Các mạch máu của chính những con chuột đã được phát hiện đã đi vào các cơ quan được cấy ghép và hình thành các cầu thận hoạt động. Đáng chú ý, nhóm nghiên cứu cho biết không xảy ra tình trạng đào thải miễn dịch, ngay cả khi không có thuốc ức chế miễn dịch.
Các nhà nghiên cứu cũng đã tiến hành các thí nghiệm cấy ghép dị chủng giữa các loài chuột. Trong những trường hợp đó, một liều nhỏ thuốc ức chế miễn dịch đã được sử dụng và đã quan sát thấy sự phát triển của mô.
Nhóm hiện đang mở rộng các thử nghiệm để liên quan đến lợn, loài có kích thước và cấu trúc thận rất giống với người. Các thí nghiệm đang được tiến hành để thử nghiệm ghép thận lợn từ thai nhi sang thai nhi.
Mặc dù việc cấy ghép nội tạng động vật vào người vẫn chưa được thử nghiệm ở Nhật Bản, nhưng nó đang thu hút sự chú ý như một giải pháp tiềm năng cho tình trạng thiếu hụt nội tạng hiến tặng mãn tính của đất nước này.
Tiến sỹ Keita Morimoto của trường đại học, người tham gia vào nghiên cứu, cho biết: "Chúng tôi muốn tiến tới các ứng dụng lâm sàng bằng cách cấy ghép thận lợn vào thai nhi của các loài linh trưởng không phải người".
Trước đó, vào tháng 12/2024, một nhóm nghiên cứu ghép tạng từ Bệnh viện Tongji thuộc Đại học Khoa học và Công nghệ Hoa Trung ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc đã đạt được một bước đột phá lớn, với một quả thận lợn được chỉnh sửa gen sống sót trong một con khỉ trong 184 ngày mà không xuất hiện phản ứng đào thải.
Đây là bước đầu tiên hướng tới việc ghép tạng dị chủng thành công ở Trung Quốc, theo thông cáo do bệnh viện gửi tới tờ Global Times vào đầu tháng 12.
Thành công này đã đưa nghiên cứu ghép thận lợn dị chủng của Trung Quốc tiến gần hơn đến trình độ tiên tiến quốc tế và đặt nền tảng vững chắc cho nghiên cứu lâm sàng trong tương lai.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!