Không chỉ gây ô nhiễm môi trường, vi nhựa còn được ví như "ngựa thành Troy" mang mầm bệnh, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe con người và hệ sinh thái.
Nghiên cứu - được thực hiện trên 9 con sông lớn của châu Âu - đã phân tích 27.000 mẫu nước và phát hiện ra rằng trung bình mỗi m³ nước chứa 3 hạt vi nhựa. Tại sông Seine (Pháp), con số này lên tới 900 hạt/m³.
Tại Bỉ, tình hình cũng không mấy khả quan. Nghiên cứu của Đại học Tự do Brussels cho thấy nồng độ vi nhựa tại sông Senne dao động từ 4 đến 10 hạt/m³ ở thượng nguồn và tăng lên 160 -180 hạt/m³ ở cửa sông. Nghiên cứu năm 2022 cũng ghi nhận sự hiện diện rộng rãi của microplastic tại vùng nước ven biển, cảng, cửa sông và đáy sông.
Vi nhựa - với kích thước nhỏ hơn 5 mm - có khả năng xâm nhập vào mọi ngóc ngách của môi trường. Chúng không chỉ gây ô nhiễm trực tiếp mà còn đóng vai trò là vật trung gian vận chuyển các vi sinh vật, bao gồm cả mầm bệnh hoặc chất độc hại khác, đe dọa trực tiếp sức khỏe con người. Nghiên cứu đã xác định được vi khuẩn Shewanella putrefaciens - một loại vi khuẩn gây bệnh nguy hiểm cho con người - trên các hạt vi nhựa.
Giáo sư Patrick Kestemont tại Đại học Namur (Unamur) cho biết hạt vi nhựa không độc hại tự thân, nhưng vì chúng vận chuyển các chất ô nhiễm vi mô, kim loại nặng hoặc vi khuẩn nên chúng góp phần đưa những chất này vào cơ thể sinh vật.
Ông Kestemont nhấn mạnh nghiên cứu đã chỉ ra vi nhựa có khả năng làm thay đổi hệ vi sinh vật của động vật, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến hệ miễn dịch. Ông cũng chia sẻ thêm về nghiên cứu của mình, trong đó ông và các cộng sự đã quan sát thấy toàn bộ hệ vi sinh vật của cá ngựa vằn bị biến đổi do sự hiện diện của hạt vi nhựa. Ông giải thích rằng hệ vi sinh vật đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ miễn dịch của sinh vật.
Vi nhựa cũng có thể xâm nhập vào cơ thể con người qua nhiều con đường - bao gồm nước uống, thực phẩm và không khí. Chúng có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, từ các bệnh nhiễm trùng đến các vấn đề về hệ miễn dịch.
Theo các chuyên gia, việc loại bỏ vi nhựa khỏi môi trường là vô cùng khó khăn. "Vi nhựa khi đã có mặt trong nước thì đã quá muộn. Điều duy nhất cần làm là cắt đứt nguồn ô nhiễm, trước khi nó xâm nhập vào tự nhiên" - Alix Giaux, chuyên gia về nhựa tại Canopea (liên đoàn các hiệp hội môi trường vùng Wallonie-Brussels) - nhận định.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!