Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có 100 ngày nắm quyền "ấn tượng" kể từ khi nhậm chức ngày 20/1/2025. (Ảnh: AP)
Những hứa hẹn đầy tham vọng
Sau khi chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi tháng 11/2024, Tổng thống đắc cử Donald Trump và các đồng minh đã đưa ra những kế hoạch đầy tham vọng cho 100 ngày đầu tiên tại nhiệm.
Ông đã hứa vào Ngày đầu tiên - thực tế là trong vài giờ đầu tiên - sẽ đóng cửa biên giới Hoa Kỳ - Mexico và tiến hành chiến dịch trục xuất lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Ông Trump cũng hứa sẽ cắt giảm trợ cấp khí hậu của người tiền nhiệm Joe Biden và tiếp tục thăm dò năng lượng, bao gồm cả việc giảm thuế cho các nhà sản xuất dầu khí đốt và than.
Tổng thống Donald Trump - đứng bên cạnh vợ và con trai Barron - tuyên thệ nhậm chức trước Chánh án Tòa án Tối cao John Roberts, ngày 20/1/2025. (Ảnh: AFP)
100 ngày khiến thế giới "toát mồ hôi"
Trong lần thứ hai trở lại Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump đã khởi đầu chính sách "Nước Mỹ trên hết" bằng cách cắt giảm đáng kể viện trợ nước ngoài. Quyết định này đã gây ra những tác động sâu rộng, không chỉ đối với các quốc gia nhận viện trợ mà còn ảnh hưởng đến vị thế và lợi ích của chính nước Mỹ trên trường quốc tế.
Không những vậy, ông Trump còn nhanh chóng đưa ra loạt quyết định đầy tranh cãi, từ việc thay đổi cách tiếp cận truyền thông đến các chính sách đối ngoại, thuế quan và cải tổ chính phủ.
Ngay sau khi nhậm chức, ông Trump đã ký nhiều sắc lệnh hành pháp gây tranh cãi. (Ảnh: AP)
Ngày 20/1/2025, chỉ vài giờ sau khi nhậm chức, ông Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp tạm dừng hầu hết các khoản viện trợ nước ngoài trong 90 ngày để đánh giá hiệu quả và có phù hợp với chính sách "Nước Mỹ trên hết" mà ông đề ra hay không. Lệnh này yêu cầu các cơ quan liên bang ngừng ký kết các thỏa thuận mới và tạm dừng giải ngân các quỹ viện trợ phát triển. Một số ngoại lệ được áp dụng, bao gồm viện trợ quân sự cho Israel và Ai Cập, cũng như hỗ trợ lương thực để đáp ứng các nhu cầu nhân đạo cấp bách.
Tổng thống Trump cho rằng viện trợ nước ngoài cần mang lại lợi ích trực tiếp cho Mỹ và ông đã chỉ trích các chương trình hiện tại là không hiệu quả. Do đó, ông chủ trương tập trung cắt giảm và tái cấu trúc các chương trình viện trợ nhằm ưu tiên lợi ích quốc gia.
Chính quyền Trump đã đình chỉ 90% các khoản viện trợ và thông báo sẽ xem xét lại các chương trình trợ giúp quốc tế. Trong đó, Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), một cơ quan được coi là công cụ quyền lực mềm của Mỹ, đã bị giải thể, dẫn đến việc hàng nghìn nhân viên mất việc. Nhiều người cho rằng đây là một cú sốc đối với các chương trình giảm đói nghèo và thúc đẩy dân chủ trên toàn cầu.
Cải tổ mạnh mẽ bộ máy chính quyền
Tổng thống Trump cũng đã tiến hành cải tổ mạnh mẽ bộ máy chính quyền khi cách chức hàng loạt quan chức lâu năm tại các cơ quan chủ chốt, đặc biệt là tại Bộ Tư pháp. Chính quyền Trump còn sa thải 10.000 nhân viên tại các cơ quan y tế Mỹ, trong đó có Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA), Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) - một phần trong kế hoạch tinh gọn chính phủ liên bang và cắt giảm ngân sách của Tổng thống Donald Trump và tỉ phú Elon Musk.
Những người biểu tình ở các thành phố trên khắp nước Mỹ đã tập hợp, xuống đường phản đối các chính sách của Tổng thống Trump, Dự án 2025 và ông Elon Musk, tháng 2/2025. (Ảnh: AP)
Chính sách đối ngoại gây căng thẳng với các đồng minh
Một trong những tham vọng gây sửng sốt của ông Trump là ý định mua lại đảo Greenland, một vùng lãnh thổ tự trị của Đan Mạch. Ông không loại trừ khả năng sử dụng sức mạnh quân sự hoặc kinh tế để đạt được mục tiêu này. Bên cạnh đó, ông cũng đưa ra tuyên bố gây tranh cãi về việc Mỹ sẽ giành quyền kiểm soát kênh đào Panama, cho rằng khu vực này hiện đang chịu sự kiểm soát của Trung Quốc, dù không có bằng chứng xác thực.
Trong ba tháng đầu nhiệm kỳ hai, Tổng thống Donald Trump liên tục nhắn nhủ các đồng minh lâu năm của Mỹ rằng họ "không có trong tay những quân bài mạnh". Điều này khiến Châu Âu cân nhắc giảm phụ thuộc vào Mỹ trong quốc phòng và công nghệ. Ông Trump đã thúc ép các thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tăng chi tiêu quốc phòng, cho rằng mức yêu cầu hiện tại của liên minh là 2% GDP nên được nâng lên 5%.
Giây phút căng thẳng giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Zelensky tại Nhà Trắng, ngày 28/2/2025. (Ảnh: CNN)
Trong cuộc phỏng vấn đánh dấu 100 ngày nhậm chức, ông Trump thừa nhận cam kết sẽ chấm dứt chiến sự Ukraine "vào ngày đầu tiên" sau khi nhậm chức của ông là "cường điệu hóa" và "nói đùa". Tuy vậy, Washington cũng cho thấy nhiều nỗ lực nhằm đem lại hòa bình tại Ukraine sau khi ông Trump trở lại Nhà Trắng.
Hiện tại, những nỗ lực làm trung gian hòa giải xung đột Nga - Ukraine đang bước vào giai đoạn then chốt, tuy nhiên Tổng thống Donald Trump dường như ngày càng trở nên mất kiên nhẫn với cả hai bên.
Thuế quan và chiến tranh thương mại
Trong vòng 50 ngày, Tổng thống Trump đã áp đặt các mức thuế mới đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mexico, Canada và Trung Quốc. Đặc biệt, ông đã tăng mức thuế lên 245% với một số mặt hàng nhất định của Trung Quốc, khiến tình hình thương mại giữa Mỹ và các đối tác này trở nên căng thẳng. Các nước này ngay lập tức trả đũa bằng cách áp thuế lên hàng hóa của Mỹ, dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại toàn cầu. Điều này có thể khiến giá cả hàng hóa tăng cao và ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn thế giới
Theo giới phân tích, chương trình nghị sự "Nước Mỹ trên hết" trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump đã khiến đồng minh dè chừng và đối thủ trở nên táo bạo hơn, đồng thời đặt ra câu hỏi về việc ông sẽ đi xa đến đâu.
Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung do các chính sách thuế quan chưa có dấu hiệu kết thúc. (Ảnh: AP)
Nhà Trắng bác bỏ quan điểm cho rằng ông Trump đã làm tổn hại đến uy tín của Hoa Kỳ, thay vào đó, viện dẫn nhu cầu dọn dẹp những gì mà họ gọi là "sự lãnh đạo vô trách nhiệm" của chính quyền tiền nhiệm.
"Tổng thống Trump đang hành động nhanh chóng để giải quyết các thách thức bằng cách đưa cả Ukraine và Nga vào bàn đàm phán để chấm dứt chiến tranh, ngăn chặn dòng chảy fentanyl và bảo vệ người lao động Mỹ bằng cách buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm, đưa Iran vào bàn đàm phán bằng cách áp đặt lại 'áp lực tối đa'" - phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng Brian Hughes cho biết trong một tuyên bố.
100 ngày đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống là dấu mốc luôn được chú ý trong chính trường Mỹ, là chỉ dấu thể hiện người đứng đầu Nhà Trắng dự định lãnh đạo đất nước như thế nào trong 4 năm. Những hành động của chính quyền, thường là táo bạo, trong 100 ngày đầu tiên được coi là thước đo đánh giá về hiệu suất làm việc của Tổng thống.
Kết quả thăm dò mới cho thấy, tỷ lệ ủng hộ dành cho ông Trump trong 100 ngày đầu tiên kể từ khi nhậm chức là thấp nhất (so với bất kỳ Tổng thống Mỹ nào) trong vòng 80 năm qua.
Theo kết quả thăm dò của ABC News/Washington Post/Ipsos, công bố hôm 27/4, chỉ có 39% số người được hỏi nói rằng họ ủng hộ cách ông Trump xử lý công việc trong vòng 100 ngày kể từ khi nhậm chức (giảm 6 điểm phần trăm so với kết quả khảo sát hồi tháng 2), trong khi 55% cho biết họ không tán thành.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!