Sai lầm khiến người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính trở nặng

Theo GS.TS Ngô Quý Châu, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là 4,2% và tỷ lệ mắc hen phế quản là 4,1%. Tỷ lệ tử vong vì căn bệnh này chỉ đứng sau bệnh mạch vành, ung thư và tai biến mạch máu não với trên 3 triệu bệnh nhân tử vong mỗi năm. Bệnh nhân mắc COPD nặng thường kèm theo các bệnh lý như suy kiệt, tăng huyết áp, đái tháo đường, suy tim... phải điều trị liên tục, tốn kém.

Đặc biệt, trong thời tiết lạnh của mùa đông miền Bắc, số bệnh nhân mắc căn bệnh này càng có xu hướng gia tăng, diễn biến nặng. Thế nhưng việc phát hiện sớm còn hạn chế, có tới 25 - 50% bệnh nhân COPD không được chẩn đoán đúng trước khi nhập viện điều trị. Có tỷ lệ lớn bệnh nhân không tuân thủ liệu trình điều trị dự phòng, chỉ điều trị khi có cơn kịch phát.

"Rất nhiều bệnh nhân khi ho, khó thở, tức ngực nhập viện được chỉ định dùng thuốc, nhưng chỉ sau khoảng 1 tháng, bệnh tình đỡ hơn thì tự ý ngưng dùng thuốc cũng không đi tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ. Trong khi đó, COPD là bệnh mãn tính phải điều trị cả đời.

Việc không tuân thủ điều trị, không sử dụng thuốc đúng cách khiến mục đích điều trị bệnh rút ngắn - giai đoạn bệnh nặng sẽ đến nhanh hơn" - PGS.TS Chu Thị Hạnh cho biết.

Bệnh nhân COPD cần tránh tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, thuốc lào chủ động hoặc thụ động; khói bếp củi, bếp than... Đặc biệt trong mùa rét như hiện nay, nên hạn chế tiếp xúc nguy cơ từ bếp than sưởi ấm. Ngoài nguy cơ bị ngộ độc khí CO thì đây cũng là tác nhân gây nên các đợt cấp của COPD.

PGS.TS Chu Thị Hạnh lưu ý thêm: bệnh nhân COPD cần được tiêm phòng cúm, sử dụng thuốc tăng cường miễn dịch trong mùa lạnh. Bởi nhiễm virus cúm, vi khuẩn, không khí lạnh là một dạng stress gây khởi phát cơn cấp COPD. Chế độ dinh dưỡng lành mạnh cũng là yếu tố quan trọng trong điều trị bởi bệnh nhân COPD khó thở khiến việc ăn uống khó khăn nên có thể ăn đồ loãng, đồ nóng, thức ăn mềm dễ hấp thu, tránh uống nước đá, đồ ăn lạnh. Chế độ ăn cần đủ chất dinh dưỡng và bổ sung thêm nước hoa quả, trái cây, rau xanh.

Với bệnh nhân COPD, việc luyện tập phục hồi chức năng rất quan trọng. Người bệnh COPD mức độ nhẹ hoặc trung bình nên duy trì luyện tập các bộ môn như đạp xe, đi bộ, thảm lăn mức độ vừa phải từ 30 - 60 phút tùy theo khả năng. Với thể nặng có thể giảm thời gian luyện tập, hoặc có các phương pháp tập luyện khác như luyện sức bền với tạ nhỏ; hoặc tập thở cơ hoành bằng cách hít sâu và thở mạnh ra hết sức, tập ho khạc đờm chủ động.

"Tuân thủ điều trị, sử dụng thuốc đúng cách, dinh dưỡng đầy đủ, tiêm dự phòng vaccine cúm, tránh xa các yếu tố nguy cơ (thuốc lá, khói bụi, khói than...) bệnh nhân COPD sẽ ổn định, giảm nguy cơ lên đợt cấp nguy hiểm. Thời tiết lạnh như hiện nay, bệnh nhân cũng cần ăn đồ nóng ấm, tuyệt đối không ăn/uống đồ đá lạnh" - PGS.TS Chu Thị Hạnh khuyến cáo.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!