Ít nhất 1/5 dân số thế giới có thể không được tiếp cận với vaccine COVID-19 cho đến năm 2022

Các nhà nghiên cứu dựa trên các số liệu thu mua vaccine ngừa COVID-19 và khả năng sản xuất vaccine của các hãng dược, chỉ ra rằng các nước giàu hơn nhận được hơn một nửa số liều vaccine có thể được cung cấp trên toàn cầu trong năm 2021. Với hy vọng vaccine có thể giúp chấm dứt đại dịch, hiện đã cướp đi sinh mạng của khoảng 1,6 triệu người trên thế giới, các nước như Mỹ, Anh, Canada và Các tiểu vương quốc A Rập thống nhất (UAE) đã bắt đầu các chương trình tiêm chủng đại trà.

Nhưng với mong muốn tăng cơ hội tiếp cận với ít nhất một trong hàng chục loại vaccine đang được phát triển, nhiều quốc gia đã đầu tư tiền bạc vào nhiều loại vaccine khác nhau. Nghiên cứu cho thấy các nước giàu có - chỉ chiếm khoảng 14% dân số toàn cầu - đã đặt mua trước hơn một nửa số liều vaccine dự kiến được 13 nhà sản xuất hàng đầu cung cấp trong năm tới. Điều này đặt ra lo ngại rằng những nước nghèo hơn sẽ bị bỏ lại đằng sau.

Đồng nghĩa là nếu tất cả vaccine đang nghiên cứu cho kết quả khả quan, nhiều nước giàu sẽ có đủ lượng dự trữ cho mỗi người ít nhất thêm 2 liều vaccine nữa. Ví dụ cụ thể như Canada đã đặt mua tương đương 4 liều/người, trong khi các nước như Indonesia thì đặt mua không đủ, cứ 2 người mới có một liều tiêm. Nghiên cứu cũng cho thấy thực tế là vào giữa tháng 11, các nước đã đặt mua 7,48 tỷ liều, tương đương với 3,76 tỷ người được tiêm, vì hầu hết vaccine đều phải tiêm hai mũi. Con số này vượt xa khả năng sản xuất tối đa dự kiến chỉ đủ cho 5,96 tỷ người được tiêm vào cuối năm 2021.

Nghiên cứu ước tính rằng 40% liều vaccine của các nhà sản xuất hàng đầu có thể dành cho các nước có thu nhập thấp và trung bình, nhưng điều này còn tùy thuộc vào việc các nước giàu sẵn sàng chia sẻ bao nhiêu liều vaccine mà họ đã bỏ tiền ra mua.

Nhiều nước đã tham gia cơ chế tiếp cận vaccine phòng COVID-19 trên phạm vi toàn cầu (COVAX), do Tổ chức Y tế Thế giới điều phối cùng với Liên minh Cải thiện khả năng sẵn sàng ứng phó với dịch và Liên minh vaccine GAVI. Cơ chế này nhằm đảm bảo mọi người trên thế giới được tiếp cận với vaccine bất kể giàu nghèo, với hy vọng đến cuối năm 2021 sẽ có 2 tỷ liều vaccine để phân phối. Nhưng hiện Mỹ và Nga đều chưa tham gia.

Bên cạnh đó, còn nhiều vấn đề khác đặt ra bên cạnh việc phải có đủ 2 liều cho mỗi người tiêm, đó là yêu cầu bảo quản vaccine ở nhiệt độ rất thấp, chi phí để tiêm có thể dao động từ mức 6 USD/lần tiêm đến mức 74 USD/lần tiêm

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!