Trụ sở UBND huyện Lương Sơn - Hòa Bình.
Theo Kết luận thanh tra số 47/KL-TTr ngày 10/2/2025, Thanh tra tỉnh Hòa Bình đã tiến hành thanh tra việc triển khai Chương trình 1719 tại huyện Lương Sơn, tập trung vào các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng thuộc Dự án 1, Dự án 6 năm 2022 và Dự án 6 năm 2023 do Phòng Dân tộc huyện làm chủ đầu tư.
Tổng cộng 11 công trình được kiểm tra, trong đó có 10 công trình xây dựng nhà sinh hoạt cộng đồng và 1 công trình nước sinh hoạt tập trung. Tổng mức đầu tư của các công trình này lên tới 17 tỷ đồng, trong đó chi phí xây dựng là 14,7 tỷ đồng. Nguồn vốn bao gồm 12,7 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước và 2 tỷ đồng từ đóng góp của người dân.
Dù các đơn vị tư vấn, nhà thầu được xác định có đủ tư cách pháp nhân và năng lực, nhưng thanh tra đã phát hiện nhiều sai phạm với tổng giá trị 503,2 triệu đồng. Trong đó, riêng phần sai phạm trong chi phí xây lắp đã lên tới 438,5 triệu đồng.
Bên cạnh những sai phạm tài chính, kết luận thanh tra cũng chỉ ra hàng loạt tồn tại, thiếu sót trong quá trình thực hiện các công trình. Cụ thể, nhiều công trình nhà sinh hoạt cộng đồng tại thôn Bồng Dao (xã Cao Dương), thôn Hợp Thung (xã Thanh Sơn), thôn Văn Thái (xã Cao Dương), thôn Yên Lịch (xã Thanh Sơn), thôn Bến Cuối (xã Liên Sơn), thôn Om Làng (xã Cao Dương), xóm Hui (xã Cao Sơn), xóm Suối Cỏ (xã Cao Sơn) đều có các vấn đề về chất lượng thi công và quản lý vận hành.
Đặc biệt, công trình nước sinh hoạt tại thôn Yên Lịch (xã Thanh Sơn) gặp tình trạng xuống cấp nghiêm trọng. Tại thời điểm kiểm tra, hệ thống đường ống nước đấu nối không được chôn dưới đất như thiết kế, một đoạn ống dẫn dài 0,7m bị hỏng, hệ thống xả đáy bị phá hỏng, dẫn đến việc nhiều hộ dân không có nước sử dụng. Điều đáng nói là công trình này không có tổ chức, cá nhân nào chịu trách nhiệm quản lý, bảo trì.
Ngoài ra, qua thanh tra còn phát hiện Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Lương Sơn chưa thực hiện khấu trừ thuế thu nhập cá nhân đối với giảng viên giảng dạy tại lớp tập huấn hướng dẫn tổ chức và dàn dựng chương trình văn hóa, văn nghệ dân gian đồng bào dân tộc Mường.
Theo Thanh tra tỉnh Hòa Bình, những sai phạm trên thuộc trách nhiệm của nhiều bên liên quan, bao gồm nhà thầu xây lắp, đơn vị quản lý dự án, đơn vị tư vấn thiết kế, giám sát thi công, lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật và đơn vị thẩm tra dự toán. Đồng thời, Phòng Dân tộc huyện Lương Sơn – với vai trò chủ đầu tư – cũng phải chịu trách nhiệm về việc quản lý và giám sát chưa chặt chẽ.
Trước những sai phạm được phát hiện, Thanh tra tỉnh đã tham mưu Chánh Thanh tra tỉnh ban hành quyết định thu hồi tổng số tiền 466,7 triệu đồng. Tính đến ngày 10/2/2025, chủ đầu tư đã nộp 308 triệu đồng vào tài khoản tạm giữ chờ xử lý của Thanh tra tỉnh.
Thanh tra tỉnh cũng yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Lương Sơn chỉ đạo Phòng Dân tộc thu hồi, nộp vào tài khoản tạm giữ thêm 158,8 triệu đồng từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, đồng thời giảm trừ 37,3 triệu đồng khi nghiệm thu công trình sử dụng vốn ngoài ngân sách.
Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND huyện được yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm của Trưởng phòng Dân tộc, Phó trưởng phòng Văn hóa và Thông tin vì các sai sót nêu trên. Đồng thời, huyện phải rà soát, xử lý vi phạm hành chính đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan để tránh lặp lại tình trạng này trong các dự án tương lai.
Ngoài việc yêu cầu xử lý trách nhiệm, Thanh tra tỉnh Hòa Bình cũng kiến nghị UBND huyện Lương Sơn tăng cường giám sát các dự án đầu tư công, chấn chỉnh công tác quản lý đầu tư xây dựng nhằm đảm bảo hiệu quả sử dụng nguồn vốn.
Trong quá trình thực hiện Chương trình 1719, UBND huyện Lương Sơn đã thành lập Ban Chỉ đạo gồm 30 thành viên, do Chủ tịch UBND huyện làm trưởng ban, hai Phó Chủ tịch UBND huyện là Phó ban thường trực. Phòng Dân tộc được giao làm cơ quan thường trực, chịu trách nhiệm chính trong việc triển khai các dự án.
Tuy nhiên, với hàng loạt sai phạm đã được chỉ ra, rõ ràng công tác quản lý, giám sát vẫn còn nhiều bất cập cần được khắc phục để đảm bảo nguồn vốn của Chương trình 1719 được sử dụng đúng mục đích, mang lại hiệu quả thực sự cho cộng đồng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!