"Cách tiếp cận trả đũa giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 3% thương mại toàn cầu, sẽ gây ra những tác động rộng hơn có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến triển vọng kinh tế toàn cầu", báo cáo của WTO cho biết.
Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Mỹ và Trung Quốc chiếm tổng cộng 43% nền kinh tế toàn cầu trong năm nay. Nếu cuộc chiến thương mại toàn diện giữa hai nước xảy ra, tốc độ tăng trưởng của cả 2 sẽ chậm lại hoặc thậm chí đẩy họ vào suy thoái. Điều đó có thể gây hại cho các nền kinh tế khác dưới hình thức tăng trưởng toàn cầu chậm lại. Trong số những hậu quả tiềm ẩn khác có cả nguy cơ đầu tư toàn cầu bị ảnh hưởng.
Tuyên bố cho biết thêm rằng, việc chia nền kinh tế toàn cầu thành hai khối theo cách này có thể dẫn đến việc GDP thực tế toàn cầu giảm gần 7% trong dài hạn.
Ước tính sơ bộ được đưa ra vào thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc nhưng tạm dừng một số loại thuế khác trong 90 ngày.
Trước đó, ngày 9/4, Trung Quốc đã đệ đơn khiếu nại mới lên WTO với lập luận rằng thuế quan của Mỹ đối với Bắc Kinh là "thiếu thận trọng" và đe dọa làm mất ổn định hơn nữa thương mại toàn cầu.
"Tình hình đã leo thang một cách nguy hiểm..Là một trong những thành viên bị ảnh hưởng, Trung Quốc bày tỏ mối quan ngại sâu sắc và phản đối mạnh mẽ động thái liều lĩnh này", Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố gửi WTO.
"Mặc dù Trung Quốc phản đối chiến tranh thương mại, nhưng sẽ kiên quyết bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình", nước này cho biết trong một tuyên bố gửi tới các thành viên WTO trong cuộc họp về thương mại hàng hóa.
Làn sóng bán tháo trên thị trường toàn cầu tăng tốc sau khi Trung Quốc công bố đợt áp thuế mới, khiến chỉ số chứng khoán tương lai của Mỹ giảm mạnh.
Theo các nhà phân tích toàn cầu, cuộc chiến thương mại toàn diện giữa Mỹ và Trung Quốc có nguy cơ bùng nổ sau khi Tổng thống Donald Trump tăng thuế đối ứng với Trung Quốc lên 125% dù quyết định hoãn áp thuế nhập khẩu mới với hầu hết các nước khác trong 90 ngày.
Thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc khá lớn
Theo BBC, tổng giá trị giao dịch thương mại giữa hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới lên tới 585 tỷ USD vào năm 2024. Mỹ nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc (440 tỷ USD) nhiều hơn so với Trung Quốc nhập khẩu từ Mỹ (145 tỷ USD), vì thế thâm hụt thương mại giữa Washington và Bắc Kinh là 295 tỷ USD vào năm 2024. Đây là mức thâm hụt thương mại đáng kể, tương đương 1% kinh tế Mỹ.
Trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên, ông Trump đã áp thuế nhập khẩu đáng kể với hàng hóa Trung Quốc. Mức thuế đó được giữ nguyên và cũng được tổng thống thứ 46 của Mỹ Joe Biden bổ sung. Các rào cản thương mại đã giúp làm giảm lượng hàng hóa Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc từ mức 21% vào năm 2016 xuống còn 13% vào năm 2024. Do đó, sự phụ thuộc thương mại vào Trung Quốc của Mỹ đã giảm trong thập niên vừa qua.
Tuy nhiên, các nhà phân tích chỉ ra rằng, một số mặt hàng Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ đã được chuyển hướng qua một số quốc gia Đông Nam Á. Ví dụ, năm 2018 chính quyền của Tổng thống Trump áp thuế 30% đối với các tấm pin nhập khẩu từ Trung Quốc. Song, tới năm 2023, Bộ Thương mại Mỹ đã đưa ra bằng chứng cáo buộc các nhà sản xuất tấm pin mặt trời của Trung Quốc đã chuyển hoạt động lắp ráp của họ sang Malaysia, Thái Lan, Campuchia trước khi gửi những sản phẩm hoàn thiện của họ sang Mỹ. Các nhà phân tích cho hay, về cơ bản đó là một hình thức trốn thuế.
Năm 2024, mặt hàng Mỹ xuất khẩu sang Trung Quốc nhiều nhất là đậu nành, chủ yếu được dùng để nuôi khoảng 440 triệu con lợn ở đại lục. Mỹ cũng xuất khẩu dược phẩm và dầu mỏ sang Trung Quốc. Ngược lại, Trung Quốc xuất sang Mỹ một lượng lớn đồ điện tử, máy tính và đồ chơi. Bắc Kinh cũng đưa tới Mỹ một lượng lớn pin để dùng cho xe điện.
Mặt hàng Mỹ nhập khẩu nhiều nhất từ Trung Quốc là điện thoại thông minh, chiếm khoảng 9%. Lượng lớn điện thoại thông minh được sản xuất tại Trung Quốc mang thương hiệu của Apple, một công ty đa quốc gia có trụ sở tại Mỹ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!