Canada là quốc gia có nền kinh tế lớn thứ 9 thế giới. Ảnh: TL
Mỹ là đối tác thương mại lớn nhất của Canada, đóng góp 76% kim ngạch xuất khẩu và 64% nhập khẩu của nước láng giềng. Theo số liệu của chính phủ Canada, kim ngạch thương mại song phương lên tới 2,7 tỷ USD mỗi ngày năm 2023.
Hai nước là thành viên Hiệp định Thương mại Mỹ - Mexico - Canada (USMCA) từ năm 2020. USMCA thay thế Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) trước đây. Họ cũng là thành viên nhóm nước phát triển G7.
Phát biểu vài giờ sau khi ông Trump phát động chiến tranh thương mại chống lại Mexico và Canada, Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuyên bố áp thuế 25% ngay lập tức đối với hàng nhập khẩu trị giá 30 tỷ đô la Canada của Mỹ. "Nếu cần thiết, Canada sẽ nhắm mục tiêu vào hàng nhập khẩu trị giá 125 tỷ đô la Canada khác trong vòng 21 ngày", ông nói.
Canada sẽ khiếu nại các biện pháp của Mỹ tại Tổ chức Thương mại Thế giới và thông qua một hiệp định thương mại Hoa Kỳ - Mexico - Canada hiện đang có hiệu lực. "Canada sẽ không lùi bước trước một cuộc chiến, nhất là khi đất nước và hạnh phúc của mọi người dân đang bị đe dọa", ông Trudeau nhấn mạnh.
Ông Trump đáp trả bằng cách tuyên bố mức thuế trả đũa của Canada sẽ được đáp trả ngay lập tức bằng mức thuế tương đương. Ông đã cáo buộc Canada không làm đủ để ngăn chặn dòng thuốc phiện fentanyl gây chết người và các hóa chất tiền chất của nó vào Mỹ, một lập luận mà ông Trudeau gọi là "hoàn toàn sai lầm, hoàn toàn vô lý, hoàn toàn sai sự thật".
Ông Trump cho biết không hài lòng với thỏa thuận thương mại ba bên Mỹ - Mexico - Canada mà ông đã ký trong nhiệm kỳ đầu tiên.
Ông Trudeau mới đây đã cảnh báo người dân Canada rằng thời kỳ khó khăn đang đến gần "vì ông Trump đang muốn hủy hoại nền kinh tế Canada, tôi không biết có nên thúc đẩy đàm phán hay không, vì tình hình hiện tại của chúng ta rất tệ hại".
Các nhà kinh tế cho biết Canada, quốc gia xuất khẩu 75% hàng hóa sang Mỹ, sẽ rơi vào suy thoái nếu thuế quan không được dỡ bỏ nhanh chóng.
Ngược lại, ông Trudeau cho biết, người Mỹ cũng sẽ chịu thiệt hại vì hai nền kinh tế này có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Ông Trudeau cho biết thêm, chính phủ Canada sẽ hỗ trợ bằng cách mở rộng chế độ phúc lợi bảo hiểm việc làm và hỗ trợ trực tiếp cho các doanh nghiệp.
Bộ trưởng Tài chính Canada Dominic LeBlanc đã nói sẽ sớm công bố gói hỗ trợ ban đầu để giảm thiểu tác động của thuế quan Mỹ đối với người lao động, gia đình và doanh nghiệp Canada.
Những hành động chưa từng có của ông Trump có nguy cơ gây tổn hại nghiêm trọng đến mối quan hệ giữa ba đối tác thương mại. Ông Trudeau cho biết, Canada cũng sẽ xem xét các biện pháp phi thuế quan nhưng không trả lời trực tiếp khi được hỏi liệu Ottawa có hạn chế xuất khẩu dầu thô hoặc kali hay không. Ông nhấn mạnh: "Chúng ta phải tập trung vào việc dỡ bỏ các mức thuế quan này càng nhanh càng tốt".
Hiệp định Mỹ - Mexico - Canada được hình thành dưới thời ông Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông tại Nhà Trắng và đã cập nhật Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ, cho phép thương mại miễn thuế giữa ba nước. Hiệp định này bao gồm các điều khoản về quy tắc xuất xứ đối với ô tô và phụ tùng ô tô và các sản phẩm sử dụng nhiều thép, trong số những thứ khác, và cũng cho phép các ngoại lệ liên quan đến an ninh./.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!