Công nhân làm việc tại một nhà máy ô tô tại Fort Wayne, Indiana, Mỹ. Ảnh: Emily Elconin/Bloomberg
Tờ Financial Times vừa đưa tin ngày 24/4, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đang có kế hoạch miễn một số mức thuế cho các nhà sản xuất ô tô sau các cuộc vận động hành lang mạnh mẽ của các giám đốc điều hành ngành công nghiệp này trong những tuần gần đây.
Báo cáo cho biết, ông Trump có thể miễn thuế đối với phụ tùng ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc trong khi cũng đánh thuế đối với thép và nhôm nhập khẩu.
Hôm 23/4, Tổng thống Donald Trump cho biết, mức thuế 25 phần trăm áp dụng cho ô tô nhập khẩu từ Canada vào Hoa Kỳ có thể tăng. "Khi tôi áp thuế đối với Canada - họ đang trả 25% - nhưng con số đó có thể tăng lên, về lĩnh vực ô tô", Trump nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục và bày tỏ việc Hoa Kỳ "muốn tự sản xuất ô tô của mình".
Tuy nhiên, các miễn trừ sẽ giữ nguyên mức thuế 25% mà ông Trump áp dụng đối với tất cả các mặt hàng ô tô nhập khẩu từ nước ngoài. Theo báo cáo, mức thuế 25% đối với các bộ phận ô tô nhập khẩu từ nước ngoài, dự kiến có hiệu lực vào ngày 3/5 sẽ được thực thi.
Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh các nhà sản xuất ô tô Hoa Kỳ đang nỗ lực tìm cách ứng phó với các mức thuế quan lúc có lúc không của ông Trump, dự kiến sẽ làm tăng giá ô tô trong nước, làm giảm lợi nhuận của các nhà sản xuất ô tô và nhà cung cấp phụ tùng, cũng như làm gián đoạn chuỗi cung ứng kéo dài.
Đầu tháng này, Trung tâm Nghiên cứu Ô tô đã công bố một phân tích cho biết, mức thuế 25% của ông Trump đối với ô tô nhập khẩu sẽ làm tăng chi phí cho các nhà sản xuất ô tô thêm khoảng 108 tỷ USD vào năm 2025.
Tesla - vào đầu tháng 4, đã đình chỉ kế hoạch vận chuyển linh kiện từ Trung Quốc cho xe tải điện Cybercab và Semi sang Hoa Kỳ do thuế quan tăng cao. Điều này ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất hàng loạt các mẫu xe rất được mong đợi của công ty này.
Ford - vào tuần trước đã dừng vận chuyển một số xe sang Trung Quốc vì bắt đầu phải chịu sức ép từ các mức thuế trả đũa khiến xe phải chịu mức thuế lên tới 150%.
Mở cuộc điều tra an ninh quốc gia về xe tải thương mại nhập khẩu
Bộ Thương mại Hoa Kỳ vừa cho biết sẽ mở một cuộc điều tra về tác động của việc nhập khẩu xe tải hạng trung và hạng nặng cùng các bộ phận liên quan vào Hoa Kỳ đối với an ninh quốc gia.
Cuộc điều tra "Mục 232" có thể tạo cơ sở để áp dụng mức thuế mới đối với xe tải, xe buýt, xe tải nhỏ và các loại xe lớn khác.
Thuế quan sẽ gây tổn hại cho Mexico vì đây là nước xuất khẩu xe tải hạng trung và hạng nặng lớn nhất sang Hoa Kỳ. Một nghiên cứu được công bố vào tháng 1 cho biết, lượng xe lớn hơn nhập khẩu từ Mexico đã tăng gấp ba lần kể từ năm 2019.
Canada và Nhật Bản cũng là những nước xuất khẩu xe tải lớn sang Hoa Kỳ.
Bộ Thương mại Hoa Kỳ đang lấy ý kiến cho đến giữa tháng 5 về mức độ sản xuất xe tải và phụ tùng xe tải trong nước có thể đáp ứng nhu cầu trong nước và mức độ tập trung nhập khẩu xe tải và phụ tùng xe tải của Hoa Kỳ từ một số ít nhà cung cấp. Bộ này cũng muốn có ý kiến về tác động đến giá cả "do các hoạt động thương mại không công bằng của nước ngoài và tình trạng sản xuất quá mức do nhà nước bảo trợ".
Đầu tháng 4, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã áp thuế 25% đối với các loại xe hạng nhẹ và cho biết ông có kế hoạch áp thuế 25% đối với phụ tùng ô tô nhập khẩu chậm nhất là vào ngày 3/5. Ngày 23/4, ngành công nghiệp ô tô Hoa Kỳ đã kêu gọi ông hủy bỏ kế hoạch áp thuế đối với phụ tùng ô tô.
Thuế quan cao hơn đối với xe thương mại có thể gây áp lực lên chi phí vận tải ngay khi ông Trump tuyên thệ sẽ giảm lạm phát, đặc biệt là đối với hàng tiêu dùng như hàng tạp hóa.
Thuế quan cũng có thể ảnh hưởng đến công ty mẹ của Chrysler là Stellantis sản xuất xe tải Ram hạng nặng và xe tải thương mại tại Mexico. Tập đoàn Volvo của Thụy Điển đang xây dựng một nhà máy sản xuất xe tải hạng nặng trị giá 700 triệu USD tại Monterrey, Mexico, dự kiến đi vào hoạt động vào năm 2026.
Theo Cục Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ, hiện Mexico là nơi có 14 nhà sản xuất và lắp ráp xe buýt, xe tải, xe đầu kéo và hai nhà sản xuất động cơ.
Có thể thấy, mục tiêu của ông Trump là bảo vệ ngành công nghiệp ô tô, đưa sản xuất trở về Hoa Kỳ và tạo việc làm cho người dân. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc này không hề đơn giản. Chuỗi cung ứng của các nhà sản xuất ô tô được liên kết chặt chẽ với các quốc gia khác, khiến việc sản xuất hoàn toàn tại Hoa Kỳ gần như là điều không thể.
Các nhà sản xuất ô tô Hoa Kỳ nhập khẩu nhiều bộ phận từ các đối tác thương mại quan trọng như Canada, Mexico và Trung Quốc, nên hiện nay không có chiếc xe nào được sản xuất hoàn toàn tại xứ cờ hoa. Ông Terry Woychowski, Giám đốc của Caresoft Global, công ty chuyên đánh giá và phân tích ôtô chia sẻ: "Một chiếc ô tô có tới hàng ngàn bộ phận. Chúng tới từ hàng chục quốc gia khác nhau. Để chuyển toàn bộ các chuỗi cung ứng này về Hoa Kỳ, điều đó không phải là không thể, nhưng chắc chắn là sẽ rất phức tạp, khó khăn"./.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!