Nhưng "công thức" nào cho sự bứt phá này? Từ chiến lược quốc gia, bài học quốc tế đến hành động quyết liệt của doanh nghiệp đầu tàu – đâu là những thành phần cốt yếu được mổ xẻ tại Diễn đàn Quốc tế Thương hiệu Quốc gia Việt Nam 2025 vừa diễn ra?
"Viên gạch" Nền tảng: Cam kết Chiến lược và Đầu tư cho Tương lai
Đổi mới sáng tạo được xem là "động lực tăng trưởng", yếu tố then chốt tạo nên các thương hiệu tỷ đô toàn cầu như Apple, Samsung, Google... Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc đầu tư cho Nghiên cứu và Phát triển (R&D) còn khá khiêm tốn, chỉ chiếm khoảng 0,4% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP), thấp hơn đáng kể so với các nước trong khu vực như Thái Lan (1,3%), Singapore (2,2%), hay Trung Quốc (2,64%).
Ông Hoàng Minh Chiến, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (XTTM), Bộ Công Thương, nhấn mạnh tại Diễn đàn Quốc tế Thương hiệu Quốc gia Việt Nam 2025: "Xác định ĐMST là con đường tất yếu, chúng ta cần nhìn nhận thẳng thắn về mức đầu tư R&D hiện tại và có chiến lược quốc gia mạnh mẽ hơn để thúc đẩy. ĐMST vừa là thách thức, vừa là cơ hội, quyết định sự thịnh vượng của doanh nghiệp, của Quốc gia."
Điểm sáng là các doanh nghiệp đạt Thương hiệu Quốc gia (THQG) Việt Nam đang thể hiện vai trò tiên phong khi chi trung bình 2,62% doanh thu cho R&D, cao hơn nhiều so với mức trung bình 1,6% của doanh nghiệp Việt Nam nói chung. 100% doanh nghiệp THQG có bộ phận R&D và 85% có sản phẩm mới ra mắt trong năm 2022-2023. Đây là minh chứng cho thấy, muốn ĐMST thành công, trước hết cần nhận thức đúng và cam kết đầu tư ở tầm quốc gia và doanh nghiệp.
"Trái tim" Công thức: Thực thi ĐMST Toàn diện tại Doanh nghiệp
Cam kết chiến lược phải được biến thành hành động ĐMST cụ thể, thấm sâu vào mọi khía cạnh vận hành. Câu chuyện tái định vị thương hiệu của Vinamilk gần đây là một ví dụ truyền cảm hứng về sự quyết liệt đổi mới ngay cả khi đang ở vị thế dẫn đầu.
Đối mặt với thách thức từ thị trường ngày càng phân mảnh và nhu cầu kết nối với thế hệ người tiêu dùng mới, Vinamilk đã bắt đầu hành trình đổi mới đánh dấu chiến dịch tái định vị thương hiệu ấn tượng vào tháng 7 năm 2023. Ông Nguyễn Quang Trí, Giám đốc Điều hành Marketing Vinamilk chia sẻ: "Chuyển đổi không chỉ là thay đổi bộ nhận diện thương hiệu, thay đổi mẫu mã bao bì, mà thực sự là chúng tôi mang đến hàm lượng đổi mới sáng tạo rất cao trong các giải pháp, sản phẩm và dịch vụ mà chúng tôi cung cấp cho người dùng."
Sự đổi mới này, theo ông Trí, luôn xoay quanh sứ mệnh cốt lõi: "Sứ mệnh của Vinamilk luôn luôn trung thành trong 49 năm hình thành phát triển là sứ mệnh chăm sóc dinh dưỡng cho người dùng Việt Nam... bằng nguồn dinh dưỡng chất lượng cao đẳng cấp quốc tế."
Theo ông Trí, hành động đổi mới của Vinamilk thể hiện qua:
Chất lượng vượt trội: Tiên phong chinh phục các chuẩn quốc tế khắt khe như Purity Award (giải thưởng về độ tinh khiết của Mỹ).
Sản phẩm đột phá: Liên tục nghiên cứu, ứng dụng công nghệ tiên tiến để tung ra sản phẩm mới đáp ứng nhu cầu đa dạng (như công thức 6 HMO - Oligosaccharides trong sữa mẹ - đầu tiên tại Việt Nam, công nghệ hút chân không...). Chỉ trong năm 2024, Vinamilk đã tung và tái tung 125 sản phẩm mới và cải tiến.
Trải nghiệm đỉnh cao: Số hóa vận hành, cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng đa kênh (online đến offline).
Kết quả là chỉ số "Đổi mới, sáng tạo" trong sức khỏe thương hiệu Vinamilk tăng vọt từ 47% năm 2022 lên 74% năm 2024, cho thấy sự ghi nhận của thị trường đối với nỗ lực đổi mới không ngừng.
"Chất xúc tác" Quan trọng: Hệ sinh thái Hỗ trợ và Tầm nhìn Toàn cầu
Doanh nghiệp không thể ĐMST hiệu quả nếu đơn độc. Kinh nghiệm từ Hàn Quốc cho thấy vai trò quan trọng của một hệ sinh thái hỗ trợ bài bản. Ông Bok Dug Gyou, Phó Giám đốc KOTRA (Cơ quan Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Hàn Quốc) Hà Nội, cho biết Hàn Quốc thành công nhờ hệ thống hỗ trợ đa dạng từ Chính phủ: tài chính (ví dụ: phiếu xuất khẩu - Export Voucher), tiếp thị toàn cầu (mạng lưới KOTRA), phát triển thiết kế (Viện KIDP), R&D (các Khu công nghệ - Korea Technopark), phát triển nguồn nhân lực...
"Ở Hàn Quốc, việc hỗ trợ đổi mới sáng tạo cho doanh nghiệp tập trung nhiều hơn vào việc gián tiếp hỗ trợ các hoạt động phát triển công nghệ, thiết kế và marketing mang tính chủ động và tự chủ của doanh nghiệp," ông Bok chia sẻ. Ông nhấn mạnh việc tạo cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam tiếp xúc thị trường toàn cầu qua triển lãm, xúc tiến thương mại là cách hiệu quả để họ tự nhận thấy sự cần thiết phải đổi mới. "Cần tổ chức nhiều hơn nữa các đoàn xúc tiến thương mại, tham gia triển lãm quốc tế để các doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội gặp gỡ các doanh nghiệp cạnh tranh nước ngoài," ông gợi ý.
Từ kinh nghiệm quốc tế, các chuyên gia cho rằng, Việt Nam cần xây dựng các cơ chế hỗ trợ thực chất hơn, thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác giữa Nhà nước – Doanh nghiệp – Viện/Trường, và khuyến khích doanh nghiệp cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Diễn đàn Quốc tế Thương hiệu Quốc gia Việt Nam 2025 diễn ra sáng 16/04/2025 tại Hà Nội, do Bộ Công Thương (Cục Xúc tiến thương mại) tổ chức trong khuôn khổ Tuần lễ THQG Việt Nam, với chủ đề "Thương hiệu quốc gia Việt Nam: Bứt phá từ đổi mới, sáng tạo".
"Công thức" Đổi mới sáng tạo cho Thương hiệu Quốc gia Việt Nam đã phần nào được hé lộ, bao gồm cam kết chiến lược và đầu tư, thực thi toàn diện tại doanh nghiệp, và một hệ sinh thái hỗ trợ hiệu quả. Theo chuyên gia, sự đồng bộ trong nhận thức và hành động từ Chính phủ đến từng doanh nghiệp sẽ là chìa khóa để biến công thức này thành hiện thực bứt phá.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!