Bạn đã bao giờ sử dụng ChatGPT để soạn một email công việc, tóm tắt báo cáo, nghiên cứu tài liệu hay xử lý dữ liệu bảng tính? Nếu có, bạn không đơn độc. Một nghiên cứu toàn cầu vừa công bố hôm nay cho thấy 58% nhân viên đã chủ động sử dụng AI trong công việc - và khoảng một phần ba trong số đó dùng AI hàng tuần hoặc hàng ngày.
Theo một khảo sát được đăng tải bởi trang The Conversation, thực hiện trên hơn 32.000 nhân viên tại 47 quốc gia, đa số người dùng ghi nhận những lợi ích rõ rệt từ việc áp dụng AI. Khoảng 67% nhân viên cho biết họ làm việc hiệu quả hơn, 61% tiếp cận thông tin nhanh chóng hơn, 59% cảm thấy khả năng đổi mới sáng tạo được nâng cao, và 58% nhận thấy chất lượng công việc cải thiện khi dùng AI.
Chi tiết hơn, ChatGPT và các công cụ AI tổng quát khác là nhóm được sử dụng phổ biến nhất, với khoảng 70% nhân viên ưu tiên công cụ miễn phí thay vì sử dụng giải pháp AI nội bộ do công ty cung cấp.
Tuy nhiên, sự bùng nổ AI trong công sở cũng đi kèm những rủi ro ngầm đáng lo ngại. Khoảng 48% nhân viên thừa nhận từng tải thông tin nhạy cảm - như dữ liệu tài chính hoặc khách hàng - lên các công cụ AI công cộng. Thậm chí, 44% nhân viên cho biết hành vi sử dụng AI của họ đã vi phạm chính sách nội bộ của công ty.
Ngoài ra, tình trạng "shadow AI" - tức sử dụng AI mà không báo cáo cho tổ chức - cũng rất phổ biến. Khoảng 61% nhân viên từng giấu việc mình dùng AI, 55% từng trình bày nội dung AI tạo ra như sản phẩm của chính mình, và 66% không biết rõ liệu việc sử dụng đó có được phép hay không.
Một xu hướng đáng lo khác là sự chủ quan trong việc sử dụng AI. Khoảng 66% nhân viên thừa nhận đã tin hoàn toàn vào kết quả AI đưa ra mà không kiểm tra lại, và 56% đã từng mắc lỗi trong công việc do AI. Đặc biệt, thế hệ trẻ (18-34 tuổi) có xu hướng sử dụng AI thiếu thận trọng hơn nhóm lớn tuổi, làm gia tăng nguy cơ gây thiệt hại tài chính hoặc tổn hại uy tín doanh nghiệp.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc thiếu đào tạo bài bản về AI trong doanh nghiệp là nguyên nhân khiến nguy cơ tăng cao. Dù AI đã trở nên phổ biến, chỉ 34% nhân viên cho biết công ty họ có chính sách hướng dẫn sử dụng AI, và chỉ 6% cho biết tổ chức của họ cấm hoàn toàn việc dùng AI.
Nhân sự Việt đang dùng AI trong công việc như thế nào?
Tại Việt Nam, xu hướng nhân sự sử dụng "AI âm thầm" cũng bắt đầu lan rộng ở nhiều doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực marketing, truyền thông và phân tích dữ liệu.
Nguyễn Thu Giang, nhân viên truyền thông tại Hà Nội, cho biết: "Tôi thường dùng ChatGPT để phác thảo kế hoạch nội bộ và gợi ý nội dung cho email marketing. Công ty chưa có quy định rõ ràng cấm dùng AI, nhưng tôi âm thầm sử dụng vì sợ nếu khai báo sẽ bị đánh giá thiếu chuyên nghiệp."
Tương tự, Nguyễn Minh Trí, chuyên viên phân tích dữ liệu ở TP.HCM, chia sẻ: "Tôi hay dùng AI miễn phí để tổng hợp nhanh báo cáo tuần. Nhưng thú thật là tôi chưa từng hỏi cấp trên liệu việc này có được phép không - chủ yếu vì ai cũng bận, và tôi nghĩ miễn hiệu quả là được."
Theo đánh giá của một chuyên gia nhân sự tại một công ty công nghệ lớn ở TP.HCM, tình trạng nhân viên âm thầm sử dụng AI hiện đang tiềm ẩn nhiều rủi ro: "Việc này khiến doanh nghiệp khó kiểm soát dữ liệu, đồng thời tăng nguy cơ vi phạm bảo mật nội bộ nếu thông tin nhạy cảm bị vô tình đưa lên các nền tảng công cộng."
Tuy nhiên, chuyên gia cũng lưu ý rằng thay vì cấm đoán, doanh nghiệp cần chủ động xây dựng chính sách rõ ràng, đào tạo kỹ năng AI cho nhân viên và tạo ra một văn hóa làm việc an toàn - nơi nhân viên có thể minh bạch trong việc sử dụng AI.
Các chuyên gia cũng khuyến nghị rằng để khai thác AI một cách bền vững, doanh nghiệp Việt cần đầu tư mạnh vào đào tạo kỹ năng sử dụng AI có trách nhiệm, xây dựng các hệ thống giám sát và quản lý rủi ro, đồng thời tạo dựng môi trường làm việc an toàn tâm lý - nơi nhân viên được khuyến khích minh bạch khi sử dụng AI thay vì giấu giếm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!