Hai cá thể gấu trên đã được đưa về Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam tại Vườn quốc gia Bạch Mã (tỉnh Thừa Thiên - Huế). Đây là "ngôi nhà gấu" mới và hiện đại theo chuẩn quốc tế do Tổ chức Động vật châu Á tài trợ và vận hành. Trước đó, ba cá thể gấu ngựa từ Hà Nội cũng được chuyển về đây an toàn.
Các cá thể gấu trên được đặt tên là Nova và Lyra, đại diện cho sự tái sinh, hy vọng và tự do. Cả hai cá thể gấu này đều được gắn chip và nuôi nhốt từ năm 2004 trong một gian nhà kho chật hẹp, với mục đích phát triển kinh tế. Vì vậy, quyết định chuyển giao tự nguyện của chủ nuôi thể hiện sự thay đổi tích cực trong nhận thức về phúc lợi động vật và bảo tồn thiên nhiên.
Trong quá trình cứu hộ, nhóm chuyên gia đã gây mê, tiến hành khám sức khỏe lâm sàng và đưa gấu vào lồng vận chuyển chuyên dụng. Các bác sỹ thú y nhận định ban đầu, gấu tương đối gầy, có sỏi trong túi mật, chi sừng hóa nứt nẻ và sẽ cần kiểm tra sức khỏe kỹ lưỡng trong quá trình phục hồi sau này.
Gấu ngựa được kiểm tra sức khỏe khi vào Trung tâm Cứu hộ.
Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam nằm trong Vườn quốc gia Bạch Mã hiện đã hoàn thiện giai đoạn 1, bao gồm: Bệnh viện thú y, khu cách ly, và bốn khu bán hoang dã. Tới nay, nơi đây đang chăm sóc 13 cá thể gấu ngựa trong môi trường bán tự nhiên, và tích cực nâng cao khả năng tiếp nhận thêm gấu được giải cứu.
Từ năm 2005, khi công tác gắn chip quản lý gấu nuôi nhốt được triển khai, trên địa bàn tỉnh Yên Bái có tới 66 cá thể gấu. Sau chuyến cứu hộ lần này, toàn tỉnh Yên Bái chỉ còn lại một cá thể gấu đang bị nuôi nhốt. Tính đến nay, Chi cục Kiểm lâm Yên Bái đã bàn giao 5 cá thể gấu cho 2 Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam tại Tam Đảo và Bạch Mã.
Trước đó ngày 15/4, gần 1.000 học sinh Trường Trung học cơ sở Phú Diễn A (quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội) đã cùng hòa mình vào Ngày hội Tiếng Anh với chủ đề "Bảo vệ Động vật Hoang dã, đặc biệt là loài gấu" do Tổ chức Động vật Châu Á, Chi cục Kiểm lâm Hà Nội, và các đối tác tổ chức.
Một điểm nhấn đặc biệt trong chương trình là lễ ra mắt "Vườn thảo dược Bảo vệ loài gấu" ngay tại khuôn viên nhà trường, với diện tích lên tới 120m2 trải dài ở mặt tiền trường. Khu vườn quy tụ nhiều loại cây thảo dược quý như huyết dụ, quế, nghệ - có tác dụng thay thế mật gấu trong Đông y.
Một góc khu Vườn thảo dược Bảo vệ loài gấu tại Trường Trung học cơ sở Phú Diễn A. (Ảnh: Vietnam+)
Theo các chuyên gia bảo tồn, nhu cầu sử dụng mật gấu là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng nuôi nhốt gấu lấy mật, đe dọa đến quần thể gấu ngoài tự nhiên. Người Việt Nam vẫn tin mật gấu là thần dược và sử dụng mật gấu thay vì các phương thuốc khác. Tuy nhiên theo nhiều nghiên cứu, quá trình điều chế mật gấu có rất nhiều thành phần độc hại, gây nguy hiểm cho sức khỏe con người. Trong mật của gấu chứa chất axit chenodeoxycholic có thể gây viêm gan và xơ gan. Uống mật gấu còn mang theo mầm bệnh gây ung thư gan vào cơ thể.
Xuất phát từ thực tế trên, suốt 20 năm qua, các tổ chức phi chính phủ về bảo vệ gấu đã hỗ trợ các cơ quan quản lý Nhà nước trong nỗ lực chấm dứt tình trạng nuôi nhốt gấu thông qua việc tăng cường thực thi pháp luật và giám sát các cơ sở nuôi nhốt gấu; cũng như giảm thiểu nhu cầu sử dụng mật gấu.
Bà Heidi Quine, Trưởng đại diện Tổ chức Động vật Châu Á tại Việt Nam nhấn mạnh: "Khu vườn này không chỉ đơn thuần là nơi trồng cây thuốc, mà còn là biểu tượng sống động của tình yêu thương, sự tôn trọng và trách nhiệm với thiên nhiên. Đây là minh chứng cho sức mạnh của sự gắn kết giữa nhà trường, lực lượng kiểm lâm và tổ chức bảo tồn, cùng chung tay vì một mục tiêu cao đẹp."
Các chuyên gia đưa các cá thể gấu được cứu hộ hồi đầu tháng 4 vào nhà cách ly tại Vườn quốc gia Bạch Mã (Nguồn: Tổ chức động vật châu Á).
Hiện nay, Hà Nội là địa phương có số lượng gấu bị nuôi nhốt cao nhất cả nước, chiếm khoảng 49% tổng số gấu bị nuôi nhốt tại Việt Nam. Tính đến tháng 8 năm 2024, vẫn còn 94 cá thể gấu đang bị nuôi nhốt trong 16 cơ sở tư nhân tại Hà Nội với 94,7% số gấu tập trung ở huyện Phúc Thọ. Các cơ quan chức năng đang nỗ lực khuyến khích các chủ gấu tự nguyện chuyển giao gấu cho Nhà nước mà không cần "bồi thường".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!