Có những nhà lãnh đạo không cần phải bước lên bục cao, vẫn có thể lan tỏa được tầm ảnh hưởng sâu rộng bằng sự giản dị, chân thành và một tầm nhìn có gốc rễ. Bà Kim Bo Ra – Thị trưởng thành phố Anseong, Hàn Quốc – là một người như thế.
Thành phố Anseong chào mừng các nhà báo quốc tế đến tham dự hội nghị báo chí thế giới 2025
Bà Kim Bo Ra – Thị trưởng thành phố Anseong, Hàn Quốc
Tôi gặp bà trong Hội nghị các Nhà báo Thế giới 2025. Không cần lời lẽ cầu kỳ hay bài phát biểu hoa mỹ, những gì bà chia sẻ về Anseong đủ khiến tôi hình dung ra một thành phố đang chuyển mình mạnh mẽ, nhưng vẫn giữ được linh hồn của mình. Đó là linh hồn của người thợ thủ công, của những khu chợ cổ dưới triều đại Joseon, của nhịp trống dân gian Pungmul – từng vang lên ở nhiều sân khấu quốc tế – và cũng là linh hồn của một trung tâm bán dẫn tương lai.
Một định vị phát triển vừa phải – vừa vặn – vừa sâu
Trong chiến lược phát triển của nhiều địa phương hiện nay, có hai cực dễ gặp: hoặc quá lệ thuộc vào bản sắc khiến tụt hậu, hoặc chạy theo hiện đại hoá mà làm rơi mất linh hồn. Điều khiến tôi chú ý là cách Anseong không chọn một trong hai, mà tìm một nhịp đi riêng, mà người đứng đầu thành phố gọi là "Machum" – một từ Hàn Quốc có nghĩa là "vừa khít, đúng chỗ, hoàn hảo một cách giản dị".
Anseong không lớn. Dân số chỉ hơn 200 ngàn người, nhưng có tới hơn 30 khu công nghiệp, là mắt xích trong chuỗi cung ứng bán dẫn của Hàn Quốc, và đang thu hút đầu tư lớn từ các ngành công nghệ cao như pin EV. Song điều làm thành phố này nổi bật không chỉ là những con số kinh tế – mà là cách những con số đó được đặt vào bối cảnh văn hóa địa phương.
Giản dị và tự tin, bà Thị trưởng Kim Bo Ra giới thiệu về thành phố của mình
Trong bài trình bày của bà thị trưởng, tôi thấy cách Anseong tự tin giới thiệu về lịch sử của mình như một trong ba đại thị cổ thời Joseon. Cái tên "Anseong Machum" không chỉ là thương hiệu nông sản – nó trở thành một triết lý phát triển: dù làm công nghệ cao, dù đi toàn cầu, nhưng không đánh mất căn cước địa phương.
Biểu diễn Pungmul – không chỉ là tiết mục nghệ thuật, mà là một tuyên ngôn văn hoá
Trong hội nghị lần này, tôi cùng các nhà báo quốc tế được xem một buổi biểu diễn của đoàn nhạc dân gian Anseong Baudeogi Pungmul Band – một trong những nhóm biểu diễn truyền thống hàng đầu Hàn Quốc.
Âm thanh của trống janggu vang lên, kèm theo nhịp điệu của chiêng, phách, những chiếc mũ xoay tua rua tung bay theo từng bước nhảy. Không gian như vỡ òa khi nghệ sĩ đi dây Eoreum bước ra: vừa biểu diễn, vừa kể chuyện, pha trò, múa quạt, giữ thăng bằng ở độ cao hơn 3 mét. Nét duyên dáng xen lẫn sự dạn dĩ khiến người xem nín thở rồi bật cười.
Tiết mục nghệ thuật dân gian, cầu nối đưa văn hoá truyền thống Anseong ra thế giới
Đoàn nhà báo quốc tế chụp cùng đoàn nghệ thuật truyền thống.
Không có hiệu ứng sân khấu cầu kỳ. Cũng không cần công nghệ ánh sáng 3D. Nhưng thứ đọng lại sau buổi diễn là cảm xúc chân thật – và một nhận thức rõ ràng: văn hóa truyền thống nếu được nuôi dưỡng bài bản, có thể trở thành sức mạnh mềm mạnh mẽ.
Điều đáng nói là đây không phải tiết mục chỉ phục vụ lễ hội địa phương. Đoàn Pungmul này từng biểu diễn tại Mỹ, Bỉ, Trung Quốc – như một đội ngũ ngoại giao văn hóa lưu động. Và chính lễ hội Namsadang Baudeogi – sự kiện văn hóa thường niên của thành phố – đã được công nhận là một trong top 100 sự kiện du lịch K-Culture, được Bộ Văn hóa Hàn Quốc đầu tư để trở thành thương hiệu văn hóa quốc gia.
Chạm khắc thủ công – giữ hồn trong từng đường nét
Cùng với nhịp trống và lễ hội, nghề thủ công truyền thống là một phần linh hồn không thể tách rời khỏi Anseong. Thành phố nổi tiếng với các làng nghề chạm khắc đồng, gỗ, đá, nơi những nghệ nhân vẫn ngày ngày tỉ mẩn tạo nên các hoa văn cổ điển trên chuông, hộp thư pháp, tượng nhỏ và các vật dụng mang tính lễ nghi hoặc nghệ thuật.
Tác giả trải nghiệm nghề thủ công chạm khắc bạc ở Anseong
Trong thời đại máy móc hoá, bàn tay người nghệ nhân vẫn là thước đo của sự chuẩn xác, của tinh thần Machum, như một minh chứng rằng giá trị truyền thống vẫn còn nguyên sức sống nếu biết đặt đúng vị trí.
Không tô hồng, chỉ nhìn rõ
Tôi biết không có thành phố nào hoàn hảo. Anseong cũng còn là một địa phương đang trên đường phát triển, chưa có sức bật như các đô thị trung tâm. Nhưng cái đáng học từ họ không nằm ở quy mô, mà ở định hướng.
Thành phố này có thể không quá giàu, nhưng chọn cách đầu tư vào chiều sâu – bằng cách giữ gìn nghề thủ công, tôn vinh bản sắc địa phương, và xây dựng thương hiệu dựa trên tính cách địa phương. Cách họ tích hợp giữa hạ tầng công nghiệp và văn hoá truyền thống không làm tôi choáng ngợp, nhưng khiến tôi thuyết phục.
Với vai trò một người làm truyền hình và phát triển nội dung giáo dục – văn hoá, tôi tin rằng đây là mô hình mà nhiều địa phương châu Á có thể tham khảo. Không phải sao chép, mà là học cách họ xác định bản sắc của mình và phát triển từ chính nền tảng đó.
Anseong đã chọn giữ lấy tiếng trống, sợi dây biểu diễn, giọt mồ hôi của nghệ nhân – và để chúng cùng bước với dòng chảy công nghệ. Đó không phải lựa chọn dễ dàng, càng không phải lựa chọn ngắn hạn. Nhưng nếu đi đến cùng, đó có thể là lựa chọn đem lại bền vững – cả cho kinh tế, văn hoá lẫn cộng đồng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!